Overzicht en uitleg van keurmerken
Bijna talloos zijn de fairtrade- en groene keurmerken waarmee producten worden aangeprezen als zijnde verantwoord en eerlijk. Je zou door de bomen het bos niet meer zien, en dat is nu precies niet de bedoeling. Hier enkele van de bekendste vignetten en hun betekenis.
”Utz Kapeh” is Guatemalteeks voor ”goede koffie” en die naam klinkt nog door in het UTZ-certificaat, een programma en keurmerk voor duurzame landbouw met dito producten als opbrengt. Het keurmerk werd in 2002 door Ahold en een koffieproducent in Guatemala gestart als alternatief voor Fairtrade van Max Havelaar en Fairglobe van de Lidl. Bijna de helft van de koffie die wereldwijd duurzaam verhandeld wordt, is UTZ-gecertificeerd. De stichting UTZ Certified werkt inmiddels samen met onder andere Douwe Egberts, Mars, IKEA en Albert Heijn, waar je dus spullen en producten met een UTZ-keurmerk kunt vinden. Een verschil tussen Max Havelaar en UTZ Certified is dat Max Havelaar zich vooral richt op de kleinere boeren en hun garantie op een minimumprijs biedt zodra de marktprijs onder de kostprijs valt. UTZ Certified daarentegen richt zich op zowel de grote als de kleine boeren en werkt nauw samen met de industrie. Prijsonderhandelingen worden aan de markt overgelaten.
Om ervoor te zorgen dat consumenten zeker weten dat ze echt biologische producten kopen, zijn er biologische keurmerken op de verpakking aangebracht. Er zijn nogal wat van die labels. Voorwaarde is dat aan biologische producten geen chemische geur-, kleur- en smaakstoffen zijn toegevoegd. Biologisch eten dient ook onder de meest natuurlijke omstandigheden te zijn geproduceerd. Dat betekent dat er geen kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen of gentechnologie aan te pas zijn gekomen.
In Nederland controleert en garandeert de overheid het EKO-keurmerk. Als een product dit zwart-witte keurmerk draagt, weet je zeker dat het volledig biologisch is geproduceerd.
Als het om dieren gaat –met name runderen, varkens en kippen (vis en eieren blijven hier buiten beschouwing)– dan is die „door rust, ruimte en respect voor hun aard” een „goed bestaan gegund.” De Nederlandse Dierenbescherming werkt met het keurmerk ”Beter leven”, waarbij een, twee of drie sterren aangeven hoe diervriendelijk een vleesproduct is. Op de website van de Dierenbescherming worden de spelregels uitgelegd.
Dan is er nog het EU-logo. Sinds 1 juli 2010 is dit een biologisch keurmerk van de Europese Unie. Het is verplicht om dit logo af te beelden op biologische producten. Ook moet op de producten staan waar de ingrediënten vandaan komen. Naast het EU-logo mogen er op de verpakking andere logo’s worden aangebracht, bijvoorbeeld het Nederlandse EKO-keurmerk. Daardoor kan het zomaar gebeuren dat op een product drie of meer keurmerken geplakt zijn.
Wie dat allemaal (nog) veel te massief en te fanatiek in de oren klinkt, die kan ook op deelterreinen zijn steentje bijdragen. Om slechts één voorbeeld te noemen: het predicaat ”weidemelk” geeft aan dat de koeien waarvan de melk afkomstig is in de wei grazen (120 dagen per jaar, zes uur op een dag). Of dat kruidenrijke weilanden zijn die insecten en vogels aantrekken, of gifgroene biljardlakens die pijn doen aan je ogen omdat er geen enkel (on)kruid in wordt geduld, dat vermeldt dit keurmerk niet.
www.zichtopbiologisch.nl: biedt zoekfuncties voor het vinden van winkels en supers.
www.rankabrand.nl: supermarkten vergelijken. www.goedewaar.nl: uitleg van keurmerken op voedsel. www.fairtrade.nl voor fairtradeproducten bij u in de buurt.