Commentaar: Beschamende vertoning in Washington
Het touwtrekken en de psychologische oorlogsvoering gedurende de achterliggende dagen in de Amerikaanse stad Washington is ronduit een beschamende vertoning geweest. Van enige afstand bezien kun je je de vraag stellen: zitten hier nu politici die het nationaal belang van de VS willen dienen, of zijn ze alleen maar volksvertegenwoordiger om hun eigen (partij)imago op te poetsen?
Na de presidentsverkiezingen van begin november hadden de Democraten en de Republikeinen bijna twee maanden de tijd om afspraken te maken voor het begrotingsbeleid in 2013. Zij wisten dat dit voor de jaarwisseling geregeld moest zijn. Zo niet dan zou, volgens een eerder gemaakte afspraak, een pakket draconische maatregelen de Amerikanen treffen, wat funest zou zijn voor zowel de Amerikanen als de wereldeconomie.
Door middel van een onthutsend pokerspel hebben de Congresleden de achterliggende weken geriskeerd dat hun economie in een begrotingsafgrond zou storten. Republikeinen en Democraten hielden de kaarten tegen de borst, in afwachting of de ander enige krimp zou geven.
Dat er een oplossing moest komen, daarvan waren beide partijen wel overtuigd. Maar beide meenden dat die er alleen maar kon komen als de ander hun zienswijze volledig overnam. Uiteraard een illusie, want iedereen weet dat elke politieke oplossing in een democratie een compromis is.
Democraten wilden belastingverhoging, waarbij de rijkeren een zwaardere last moesten dragen dan de mensen met lagere inkomens. De Republikeinen wilden dat per se niet. Zij bepleitten forse bezuinigingen en wilden zeker niet dat vooral de vermogenden de klos werden. Uit angst de uitgesproken conservatieve vleugel binnen hun partij te verliezen, hielden ze tot het laatst hieraan vast.
Met ingehouden adem volgde de wereld de laatste dagen de ontwikkelingen in Washington. De grote angst was dat er geen compromis uit de bus zou komen. Toen zelfs de deadline van 31 december werd gepasseerd, lieten velen alle hoop varen. Formeel stortte Amerika daarmee in de begrotingsafgrond.
Doordat op nieuwjaarsdag de financiële markten stillagen, bleef de schade beperkt. Gisteren kwam er uiteindelijk ook een oplossing. President Obama ging akkoord met een aantal bezuinigingen. Opvallend daarbij is overigens wel dat Medicare (ziekenfonds voor ouderen) en Social Security (ouderdomspensioen) ongemoeid blijven. Daarnaast zijn de Republikeinen tegen wil en dank akkoord gegaan met een hoger belastingstarief voor gezinnen met een inkomen boven de 450.000 dollar.
Voor echte opluchting is het nog te vroeg. Het akkoord betekent uitstel van de forse bezuinigingen met twee maanden. Dan moeten er definitieve plannen zijn gesmeed.
Een verschil met de situatie van nu is dat er eind deze week een nieuw Congres aantreedt. Grote politieke verschuivingen zijn er niet; wel worden enkele uitgesproken conservatieve Republikeinen vervangen door meer gematigde. Het zou winst zijn als de nieuwgekozen volksvertegenwoordigers beter hun verstand gebruiken dan hun voorgangers.