De stijging wordt vooral veroorzaakt door de samenvoeging van een aantal gemeenten. Doordat daardoor nieuwe, grotere gemeenten ontstonden, liep het aantal inwoners op. Er zijn nu 408 gemeenten in Nederland.

In 1988, 25 jaar geleden, hadden gemeenten gemiddeld net iets meer dan 20.000 inwoners. Zo’n 75 procent van de gemeenten had toen een inwonertal van onder de 20.000; nu is dat nog bij slechts een derde van de gemeenten het geval.

In het regeerakkoord van VVD en PvdA staat dat er nog veel meer gemeenten zullen verdwijnen, omdat het inwoneraantal van gemeenten boven de 100.000 moet komen te liggen. Daar voldoen in 2013 in totaal 27 gemeenten aan.