Orthodoxe joden uit heel Europa bestuderen Talmoed in Garderen
GARDEREN – Orthodoxe joden uit heel Europa en de VS verbleven afgelopen week in Garderen. In afzondering. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat bestudeerden ze er de Talmoed. Bezoek aan een bijzondere conferentie.
Het hek van het Bilderberghotel zit dicht. Een papier op het hek meldt dat het complex tot en met zondag gesloten is. Een spandoek bij de entree laat in Hebreeuwse letters weten wat er aan de hand is. Hier vindt de 41e Yarchei Kallah plaats. Een conferentie voor orthodoxe joden die een week lang onderwijs krijgen uit de Talmoed –commentaren van belangrijke rabbijnen en andere schriftgeleerden op het Oude Testament– en er zelf in studeren.
De organisatie heeft daarvoor heel het Bilderbergcomplex afgehuurd. „Het hotel is helemaal koosjer gemaakt”, vertelt de Nederlandse prof. mr. Herman Loonstein, een van de deelnemers aan de conferentie. „Er is een gespecialiseerde cateraar ingehuurd, Hoffy’s uit Antwerpen. Die zorgt voor koosjer voedsel. In de keuken is een toezichthouder aanwezig, zodat bijvoorbeeld vlees en melk gescheiden blijven.” In de centrale hal van het hotel hangt een groot wit laken over het winkelhoekje met snuisterijen. Loonstein: „En waarschijnlijk is dit het enige hotel in Nederland waar deze week geen kerstboom in de hal staat.”
De ruim 200 deelnemers zijn vanuit landen als Groot-Brittannië, België, Zwitserland, en ook de Verenigde Staten hier naartoe gereisd. „Vorig jaar was er zelfs iemand uit Zuid-Amerika.”
De Amsterdamse advocaat Loonstein is een van de Nederlanders die de studieweek volgen. Hij vindt het waardevol om de conferentie bij te wonen. „Een van de joodse voorschriften verplicht tot het bestuderen van de Thora. Dat is een continue verplichting. Er zijn mensen die daar door hun beroep niet aan toekomen. Voor hen geeft de Talmoed aan dat het ook goed is om een of twee keer per jaar een periode achtereen helemaal aan de studie te wijden.” Het zijn díé orthodoxe joden –vanuit allerlei beroepsgroepen– die zich hebben ingeschreven voor de conferentie in Garderen, vertelt Loonstein.
De deelnemers –overwegend mannen en jongens– krijgen een stevig programma te verwerken, laat de agenda zien. Loonstein: „De eerste cursus begint om tien over zeven ’s morgens. Daar is niet altijd iedereen bij aanwezig”, zegt hij met een glimlach. „Om kwart over acht volgt het morgengebed. Daar is wel iedereen bij.” Het dagprogramma vervolgt daarna met ontbijt, lezingen, middaggebed, lunch, voordrachten, diner en weer cursus. „De laatste lezing begint om kwart over tien ’s avonds.”
Twee keer per dag is er ook een studiesessie. „Een uur lang bestudeer je dan samen met een ander een deel van de Talmoed.” In de grote conferentiezaal zitten de –veelal in het zwart gestoken– mannen gebogen over de tekst van de Talmoed. Elkaar onderwijzend.
Voertaal tijdens de conferentie is het Jiddisch, een door ongeveer 3 miljoen joden over heel de wereld gesproken taal met Hebreeuwse letters, maar met een Germaanse structuur. „Dat dat gebeurt is uniek”, benadrukt Loonstein. Ook op de gang klinkt het Jiddisch.
Het onderwijs in de Talmoed krijgen de deelnemers van een paar rabbi’s, onder wie rabbi B. D. Povarski uit Bnei Brak in Israël. „Hij fungeert deze week als hoofd van de tijdelijke leerschool hier in Garderen. Rabbi’s uit Engeland helpen hem.”
Hoe komt de Yarchei Kallah in Garderen terecht? „Dit initiatief is ruim veertig jaar geleden ontstaan”, vertelt de Engelse medeorganisator M. Lobenstein. Zijn schoonvader was oprichter van de leerschool. „Die woonde aanvankelijk in Zwitserland. Daarna is de conferentie in Engeland gehouden. Nu alweer een paar jaar in Garderen. Dat bevalt goed. Waarom? Hier zijn geen bergen of een meer die voor afleiding kunnen zorgen. Hier kunnen we ons in alle rust helemaal richten op de studie van de Talmoed.”
Liefdadigheid
Een groepje vrouwen stapt in een taxi. Zij maken een uitstapje. In de conferentiezaal maken de mannen zich op voor een volgende lezing. Loonstein: „Er staan deze week twee thema’s centraal. Het ene betreft liefdadigheid: welke voorschriften zijn daarover? Het andere thema gaat over civiele kwesties, over mijn en dijn. Hoe ga je bijvoorbeeld om met gevonden voorwerpen.”
Twee deelnemers haasten zich naar het dorp. Zij moeten nog een boodschap doen. Het hek van het Bilderbergterrein schuift weer dicht achter een vertrekkende auto. Voor de veiligheid. De organisatie neemt het zekere voor het onzekere.
Zie ook:
Op het niveau van de profeten (interview met Loonstein)