In Parijs kunnen ze er ook wat van. Dat viel me laatst op bij een internetcongres in de Franse hoofdstad. De metrostations hangen vol met metersgrote billboards, die bijna zonder uitzondering vertellen hoe onmisbaar die hebbedingetjes zijn. Tussendoor zijn posters geplakt die nieuwe films aankondigen en technieken die zorgen dat je dat vermaak snel in huis hebt: ”À Noël, serez-vous 4G Ready?” Bent u met Kerst klaar voor 4G?

Nu bleek achter die reclamekreet een quiz te zitten van telecombedrijf SFR, die meet hoeveel iemand weet over 4G. Die vraag is zeker niet overdreven. Ook in Nederland heeft het ministerie van Economische Zaken vorige week voor 3,8 miljard euro aan vergunningen voor 4G verkocht. Kennelijk gaat het dus om iets heel waardevols, terwijl de doorsnee-Nederlander er weinig van afweet.

Om het geheugen even op te frissen: de ‘ouderwetse’ gsm werkte via een 2G-netwerk, waarmee je kon bellen en sms’en, maar mobiel internet was amper mogelijk. Het 3G-netwerk was vanaf 2001 actief in Japan en werd in Nederland bekend als het umts-netwerk waarvan smartphones gebruikmaken. En nu staat de vierde generatie, 4G, voor de deur. In een aantal landen bestaan er al 4G-netwerken en vanaf februari is dat ook in Nederland het geval.

Wat er precies gaat veranderen door de komst van 4G valt moeilijk te voorspellen. Het is interessant om even terug te blikken naar 2001. Deskundigen vertelden toen dat je straks zou kunnen internetten op een telefoon, maar niemand kon zich daar een voorstelling bij maken vanwege de kleine schermpjes op de mobieltjes. Dik tien jaar later, nog in diezelfde 3G-tijd, hebben Google en Apple ieder meer dan 700.000 verschillende apps in hun webwinkel staan en sturen we dagelijks 10 miljard WhatsAppberichten rond. De toestellen van nu hebben een even groot scherm als de telefoons die in 2001 koelkasten werden genoemd.

Ook al kunnen we nog nauwelijks bedenken wat er over enkele jaren mogelijk is met zo’n ‘4G-koelkast’, toch is wel duidelijk in welke richting internet zich ontwikkelt. Op het genoemde congres in Parijs, LeWeb12, ging het vooral over IoT, de afkorting van Internet of Things, ”internet-der-dingen”. Die nu nog vage term geeft aan dat in de nabije toekomst niet alleen laptops en mobieltjes gebruikmaken van zulke data­netwerken, maar ook allerlei andere apparaten.

IPad op wielen

Er circuleren schattingen dat in 2020 circa 
50 miljard ‘slimme dingen’ voorzien zijn van een internetaansluiting. Zoals een auto die aanvoelt dat een chauffeur die om 7.00 uur instapt waarschijnlijk naar zijn kantoor of werkplek wil. Of het deurslot dat automatisch ontgrendelt als je telefoon in de buurt komt. Een iPad met wielen die klanten te woord staat. Een voeler bij een potplant die een bericht stuurt naar je mobiel als de grond te droog is.

Laten we voorzichtig zijn om al deze ‘speeltjes’ direct onder te brengen in de categorie onzinnig en overbodig. Dat riepen sommigen ook bij de eerste computers en mobieltjes. Toen de eerste sms’jes verstuurd werden, vroeg iedereen zich af waarom je zou gaan priegelen op een telefoon als je toch gewoon een e-mail kan sturen vanaf je toetsenbord?

Het gros van de genoemde slimme dingen is al op de markt en samen geven ze een richting aan: die van internet-der-dingen. Dat een bedrijf als Nokia werkt aan een systeem dat niet alleen de één tot vier schermen per persoon met elkaar verbindt, maar ook de tien tot veertig slimme dingen, bewijst dat dit geen speelgoed is. Twee jaar geleden was topman Marko Ahtisaari van Nokia ook op LeWeb en toen vergeleek hij het stadium waarin de smartphone verkeert met die van een auto uit 1890, die nog geen stuur had maar alleen een soort stuurknuppel. Dat geeft wel aan dat het einde nog lang niet in zicht is.

Wat opvalt, is dat veel slimme dingen draaien om je lichaam en je gezondheid. Zoals het slimme shirt vol sensoren dat een piepje geeft als je in een houding zit of staat die slecht is voor je rug. Of de slimme weegschaal die je gewicht opslaat in je persoonlijke ”timeline” en desgewenst op je Facebookpagina publiceert. Een armbandje dat meet hoe diep je slaapt en daarop afgestemde adviezen geeft.

Ruikmobiel

Dat past in een trend die vorige week door wetenschappers van IBM werd voorspeld. De computerreus verwacht dat machines functies over gaan nemen van de menselijke zintuigen: zien, horen, ruiken, voelen en zelfs proeven. Een mobieltje dat de gebruiker via het aanraakscherm levensecht laat voelen aan een leren jas in een webwinkel. Of een camera die je meteen vertelt of iets een wrat of een likdoorn is. De computer die het ideale dieet berekent dat niet alleen gezond is, maar ook lekker smaakt. Een telefoon die ruikt dat je een ziekte onder de leden hebt.

Evenals 3G brengt ook 4G dus weer allerlei goede mogelijkheden én evenveel verleidingen om verkeerde wegen in te slaan. Maar evenals bij 3G zal waarschijnlijk blijken dat de bezinning onder christenen hierover pas begint als de slimme dingen volop voet aan de grond gekregen hebben. Jammer, want dan ontdekken we plotseling dat internet-der-dingen ons ook wijsmaakt dat de mens vooral bestaat uit maakbare, meetbare en manipuleerbare materie. Of dat 4G ons nog meer injecteert met de gedachte dat gsm –geld, seks en macht– de sporten zijn op de ladder van succes. Of dat een aantrekkelijk uiterlijk en een gezond lichaam de belangrijkste graadmeter zijn voor geluk en genot.

In het Koninkrijk van God gelden echter geheel andere maatstaven. Om écht klaar te zijn voor 4G zullen we moeten leren van Kerst.

De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad. Reageren? welbeschouwd@refdag.nl