Als het gevoel van urgentie er niet al was, dan zorgde het Centraal Planbureau daar woensdagmorgen wel voor. Precies op de dag dat de sociale partners afreisden naar Den Haag voor een gesprek met het kabinet over crisis en werkloosheid, maakte het CPB klip-en-klaar dat een snelle verbetering niet in het vat zit.

Nu aanhoudende krimp (-0,5 procent in 2013) de terugdringing van het begrotingstekort ondermijnt (het tekort blijft in 2013 steken op -3,3 procent), lijkt er eerder méér geld te moeten worden gevonden dan dat er ruimte is voor douceurtjes, zoals de 250 miljoen euro die de polder pas in de schoot geworpen kreeg als PvdA-wisselgeld voor het schrappen van de inkomensafhankelijke zorgpremie.

Het kabinet is er veel aan gelegen de polder nauw te betrekken bij de invulling van de forse bezuinigingsmaatregelen. „Wij hechten ongelooflijk aan constructieve samenwerking met de partners”, benadrukte minister Asscher (Sociale Zaken) vorige week. Instemming van de partners met de bezuinigingen zorgt voor broodnodig maatschappelijk draagvlak en moet voorkomen dat de bonden –waarvan vooral FNV ernstig is verdeeld en behalve „polderen” ook wil blijven „folderen”– in het SP-kamp worden gedreven.

De regeringspartijen lijken daarom vergaand bereid om de teksten in het regeerakkoord niet als in beton gegoten, maar vooral als startpunt voor verder overleg te beschouwen.

Wat de gesprekken over een sociale agenda lastig maakt, is dat de wensen van de hoofdrolspelers nogal uiteenlopen. Zo willen de bonden niet alleen een banenplan in de bouw, maar óók dat de plannen omtrent het ontslagrecht en de verkorting van de WW-duur van tafel gaan. Werkgevers willen dat het geplande bedrijfsquotum voor arbeidsgehandicapten wordt geschrapt en dat pensioenfondsen meer gaan investeren in hypotheken. Daarnaast geldt dat de concessiebereidheid van met name de VVD slechts geldt zolang de financiële kaders uit het regeerakkoord worden gerespecteerd.

Die gordiaanse knoop zullen de polderpartners, die in de achterliggende decennia meer en meer van elkaar zijn losgescheurd, de komende maanden moeten ontwarren. Alle partijen zullen echter likkebaardend hebben gekeken naar de recente DNB-notitie, waarin de centrale bank voorrekent hoe een gewichtig polderakkoord, zoals dat 1982 in Wassenaar werd gesloten, ook nú zou kunnen leiden tot vertrouwensherstel en daarmee tot meer consumptie, stabiele huizenprijzen, lagere begrotingstekorten en minder werkloosheid.

Eén overeenkomst met de situatie van destijds lijkt er al wel te zijn: het gevoel van urgentie is, net als toen, inmiddels ingedaald bij alle betrokkenen.