Volgens plaatsvervangend directeur R. Bagchus van Deltalinqs, de vereniging van Rotterdamse havenbedrijven, hebben veel ondernemingen geprobeerd om de staking te omzeilen door schepen eerder of later te lossen en laden. Normaal gesproken kunnen schepen daarnaast uitwijken naar andere havens. „Maar dit is lastig, omdat bijna elke Europese haven plat ligt”, aldus Bagchus maandagmorgen. Volgens hem liggen er daardoor momenteel minder schepen dan normaal in de haven.

De Deltalinqs-woordvoerder verklaarde dat er vrij massaal gehoor wordt gegeven aan de oproep tot staking. Veel bedrijven zouden daardoor stilliggen. Over de omvang van de schade kon hij maandagochtend geen mededelingen doen. „Veel werk moet later worden ingehaald.”

Volgens FNV Bondgenoten verzamelden zich vanochtend ruim 2000 havenwerkers op het Zuidplein in Rotterdam. Zeker 3000 Belgen zouden onderweg zijn om zich later bij hun Nederlandse collega’s te voegen. Om 10.30 uur hield de voorzitter van FNV Bondgenoten, H. van der Kolk, een toespraak. Daarna begon in de havenstad een protestmars. Via de Maastunnel en de Erasmusbrug trokken de betogers naar de Wilhelminakade, waar om 13.00 uur een manifestatie plaatshad. FNV Bondgenoten verwachtte maandagochtend in totaal meer dan 7000 actievoerders.

De stakers protesteren tegen een Europees plan om het havenwerk te liberaliseren, het zogenoemde Port Package. De liberalisering moet voor meer marktwerking zorgen. Werkgevers kunnen het werk dan uitbesteden aan niet-geregistreerde, goedkopere arbeidskrachten. Zo zouden in Nederland vrachtwagenchauffeurs voortaan schepen kunnen laden en lossen. Zij hebben namelijk een slechtere CAO dan havenwerkers en kunnen goedkoper werken, aldus FNV Bondgenoten.

Volgens de internationale transportvakbond ITF en FNV Bondgenoten brengt het echter de werkgelegenheid in de Europese zeehavens in gevaar. Bovendien komt de veiligheid in het geding als niet-gekwalificeerd personeel het werk doet, aldus de bonden. Bij invoering van het Port Package kan bijvoorbeeld ook het scheepspersoneel zelf een groot deel van het havenwerk doen. FNV Bondgenoten vreest onveilige situaties als ongekwalificeerd personeel de taken van de huidige havenarbeiders overneemt.

Nederlandse werkgevers stellen dat de havenwerkers voldoende beschermd worden door de wetgeving. Bovendien willen ondernemingen in de haven van Rotterdam helemaal geen goedkopere, minder gekwalificeerde werknemers in dienst nemen, aldus Deltalinqs maandagochtend.

Deltalinqs en het Gemeentelijk havenbedrijf wijzen erop dat het werk in Rotterdam al is geliberaliseerd. Bovendien is volgens Deltalinqs de vrees voor het inzetten van niet-gekwalificeerd personeel onterecht. „De eisen van veiligheid in Nederland zijn hoog. Niet iedereen kan hier zomaar aan het werk.”

Voor 5 november moet de Europese Commissie een besluit nemen. Woordvoerder Bagchus wijst er daarom fijntjes op dat de stakers op de verkeerde plek demonstreren. Bovendien kan Deltalinqs zich in grote lijnen vinden in de kritiek van de bonden.

In januari werd van Nederland tot Cyprus en van Spanje tot Finland in zeehavens ook al actie gevoerd tegen Port Package. Volgens de FNV Bondgenoten legden toen naar schatting 2000 Nederlandse havenwerkers het werk neer. Deze stakingen waren voor het Europese Parlement aanleiding om de plannen voor het liberaliseren van het laden en lossen van schepen af te zwakken.

Ook in Belgische zeehavens is maandag gestaakt tegen Europese plannen om het havenwerk te liberaliseren, als onderdeel van de internationale stakingsdag. De havenwerkers in vooral Antwerpen zijn zeer gekant tegen de liberalisering. Bij eerdere internationale acties voerden zij de boventoon.