De PvdA plaatst zich „op deze manier niet alleen buiten het kabinet, maar ook buiten de werkelijkheid”, aldus de liberale bewindsman. Hij betoogde dat PvdA-leider Bos zich als „een ouderwetse socialist” opstelt door in zijn financiële plannen „problemen door te schuiven naar de toekomst” en „op de pof te leven.”

Om meer werkgelegenheid te scheppen en lagere inkomens te ontzien, wil de PvdA het begrotingstekort laten oplopen tot bijna 3 procent, de maximaal toegestane Europese grens. Op die manier maakt de partij 4 miljard euro vrij. Zalm hekelde zaterdag die opstelling. „Het meest kwalijke is dat de PvdA geen lessen uit het verleden heeft geleerd. Je kunt geen koopkracht uitdelen op krediet en geen banen scheppen op de pof. Zo iemand vertrouw ik de toekomst niet toe.”

Premier Balkenende en de coalitiepartijen CDA, VVD en D66 reageerden vrijdag, toen de PvdA haar tegenbegroting presenteerde, ook al negatief.

Tijdens dezelfde partijvergadering in Ermelo hebben de VVD-leden zich achter een referendum over de Europese grondwet geschaard, ondanks vurige pleidooien van de ereleden Korthals Altes (oud-voorzitter Eerste Kamer) en Vonhoff (oud-commissaris van de Koningin in Groningen). Vonhoff noemde het referendum „de doodskist van de democratie” en hij waarschuwde dat het „pure misleiding” was te denken dat de burger dichter bij de Europese politiek kan komen door een referendum.

Ook andere VVD’ers lieten zaterdag blijken dat ze vast geloven in de representatieve democratie en dat ze keuzes daarom aan politici willen laten en niet aan de burger. Het verzet richtte zich vooral op de VVD-fracties in de Eerste en Tweede Kamer die zich onlangs al voorstander hebben getoond van een referendum over de Europese grondwet die in de maak is.

De tegenstand mocht niet baten. Voor stemden 65 liberalen, 45 VVD’ers waren tegen het referendum. VVD-fractievoorzitter Van Aartsen zei blij te zijn met de „zeer gedegen discussie” over het onderwerp onder de leden. „Het is een duidelijke uitspraak.” Hij benadrukte dat zijn fractie alleen instemt met een referendum omdat dit eenmalig is.

In Ermelo kozen de VVD-leden ook hun lijsttrekker voor de Europese verkiezingen in juni volgend jaar. De liberalen wezen VVD-fractieleider in Europa Jules Maaten aan als nummer een. Het was de eerste keer dat de lijsttrekker rechtstreeks door de leden werd gekozen. De stemming, via telefoon en internet, was de afgelopen twee weken al gehouden. Ruim 7000 liberalen brachten hun stem uit.