Steensma stond aan de wieg van zowel de Stichting Oude Groninger Kerken als de Stichting Alde Fryske Tsjerken. Hij was eerst secretaris en later voorzitter van de Friese stichting. Wegens zijn grote maatschappelijke verdienste werd hij in 1998 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Donderdagmiddag is tijdens een vergadering van het algemeen bestuur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken „geschokt kennis genomen” van het overlijden van Steensma, vertelt directeur Gerhard Bakker van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. „Voor de monumentale kerken in heel Noord-Nederland is Steensma van onnoembare betekenis geweest”, aldus Bakker. „Eerst nam hij in Groningen het initiatief voor oprichting van een stichting, en in dezelfde periode ging hij hierover in Friesland in gesprek. Een jaar later, in 1970, was de oprichting van de Stichting Alde Fryske Tsjerken een feit. We zijn de initiatiefnemer van onze stichting diep dankbaar voor zijn inzet.”

Nog altijd was Steensma hoofdredacteur van het magazine van Stichting Alde Fryske Tsjerken. Het laatste nummer van dit jaar is juist donderdag verzonden, vertelt Bakker. „We verliezen in hem ontzettend veel kennis, en een groot strijder voor het protestantse kerkinterieur.”

Preken

Regnerus Steensma werd in 1937 geboren in Tirns. Hij studeerde theologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1970 promoveerde hij op het proefschrift ”Het klooster Thabor bij Sneek en zijn nagelaten geschriften: een inleiding en inventarisatie”.

In 1970 werd hij medewerker aan het Instituut voor Liturgiewetenschap aan de Groningse universiteit. Van 1972 tot 2002 was Steensma universitair docent voor de Architectuur en Iconografie van het Christendom aan de theologische faculteit in Groningen. Ook was hij universitair docent liturgiewetenschap, in het bijzonder voor de geschiedenis van de kerkbouw.

Oorspronkelijk had Steensma plannen om predikant te worden, vertelde hij in een interview in het Friesch Dagblad bij zijn afscheid als docent aan de Rijksuniversiteit Groningen in 2002. „Ik heb kerkelijke examens gedaan en ik heb verscheidene keren gepreekt. Maar op den duur ging mijn interesse veel meer uit naar de kerkbouw.”

Boek

Volgens Bakker was Steensma bezig met een nieuw boek: ”Over het protestantse kerkinterieur in Nederland”. „De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) zou dit uitgeven.”

In 1966 verscheen zijn boek ”Vroomheid in hout en steen, over middeleeuwse kerken in Noord-Nederland”, dat heel wat herdrukken beleefde. Vanaf die tijd is Steensma een autoriteit geworden op het gebied van kerkbouw en kerkinterieur.

„Er zijn mensen die de kerkbouw vanuit de kunstgeschiedenis benaderen”, vertelde Steensma in een interview in het Friesch Dagblad in 2002. „Ik heb het benaderd vanuit de theologie, vanuit de mensen die de kerk gebruiken.”

De kerkendeskundige was ook specialist in het fotograferen van kerken en interieurs. Alle, vaak zeer detailleerde, foto’s in zijn boeken maakte hij zelf.

De hedendaagse wensen voor liturgie van de eredienst botsen soms met de monumentaliteit van een kerkgebouw. Steensma, die een kwarteeuw lid was van de bouw- en restauratiecommissie van de Nederlandse Hervormde Kerk, schreef over deze spanning in ”Opdat de ruimten meevieren”. Geregeld gaf hij kerkbesturen advies over de inrichting bij restauratie van hun kerk.

Zijn laatste boek ”De koorbanken in de Martinikerk te Bolsward en hun Europese context” verscheen in juni dit jaar. Een monument, aldus Gerhard Bakker.

Regnerus Steensma was ook voorzitter van het landelijke platform Kerk en moderne kunst, en hij organiseerde belangrijke tentoonstellingen over religieuze kunst.

De uitvaartdienst is maandag om 14.00 uur in de hervormde kerk aan de Oude Havenstraat 1 te Buitenpost.