Ons leger is in verval. Het is nog maar een fractie van wat het ooit is geweest. De ene megabezuiniging is nog niet verwerkt of de volgende bezuiniging komt er alweer aan. Ooit komt de spijt van deze kaalslag. En wanneer de vraag ”whodunit?” zal worden gesteld, hoeft er geen enquêtecommissie aan te pas komen om daar achter te komen. De doodsteek kwam namelijk van rechts.

Het is een pijnlijk proces, die aftakeling van ons leger. Steeds minder manschappen, geen tanks meer, steeds minder straaljagers, een steeds minder zeewaardige marine. Het is allereerst pijnlijk voor de mannen en vrouwen zelf, en de gezinnen die achter hen staan. Ze werden namens ons uitgezonden naar levensgevaarlijke oorden, om bij terugkeer met ontslag bedreigd te worden. Militairen zijn de meest loyale overheidsdienaren die er zijn en daarmee de makkelijkste slachtoffers voor politici met bezuinigingsdrift. Komen we er met ons verkiezingsprogramma niet helemaal uit met het CPB, dan schrappen we toch gewoon nog een miljard bij Defensie. Zo gepiept. Militairen staken en demonstreren toch niet.

Het is ook pijnlijk omdat er geen enkele relatie is tussen de kaalslag van de krijgsmacht en de toestand in de wereld om ons heen. Een volwaardig leger is namelijk bittere noodzaak. De Bijbel heeft mij een nogal realistisch mens- en wereldbeeld bijgebracht. En ik zie die iedere dag bevestigd. Deze wereld is soms een bar oord en mensen zijn niet geneigd elkaar alleen maar lief te hebben.

Het is ook juist na het verdwijnen van het machtsevenwicht van de Koude Oorlog dat er overal in de wereld gewapende conflicten uitbraken met een etnische, culturele en religieuze achtergrond. Kijk naar de Balkan, Rwanda, Mali, Sudan, Afghanistan en inmiddels het halve Midden-Oosten. Zonder de macht van een legermacht onder de vlag van de NAVO en/of de VN staan we machteloos als de ene groep de andere uitmoordt.

Bosnië en Kosovo zouden grotendeels etnisch gezuiverd zijn, Ben­ghazi wellicht platgebombardeerd, de Afghaanse meisjes zouden allemaal analfabeet zijn geweest, 9/11 had zich zomaar nog eens kunnen herhalen. En de Rwandese genocide, die kon plaatsvinden omdat er juist niet werd ingegrepen, had elders in Afrika vaker gekopieerd kunnen worden.

Juist nu de situatie aan de randen van Europa dreigender wordt, staat ons continent op het punt om de krijgsmacht zo ongeveer af te schaffen. Aan de zuidgrens van Europa hebben we nu een hele rij onstabiele landen. Ten zuidoosten van Europa zijn Syriërs elkaar aan het uitmoorden en verzamelen Hamas en Hezbollah enorme hoeveelheden raketten die op steeds grotere afstand dood en verderf kunnen zaaien.

In het oosten, nog achter de gewapende vrede van de Balkan, liggen onstabiele, tamelijk ondemocratische landen als Wit-Rusland, Oekraïne en Moldavië, om nog maar te zwijgen van de positie van Rusland. Bij al die instabiliteit hadden we bij de VS decennialang een doorlopende verzekering tegen mogelijke dreiging. We hebben die verzekering regelmatig moeten aanspreken, zoals op de Balkan en recent bij Libië. Maar die verzekering nadert het einde van haar looptijd. Ook de VS bezuinigen op defensie en de bereidheid om Europa te helpen neemt in de VS snel af, mede gezien de Europese onwil om elders verantwoordelijkheid te dragen voor vrede en stabiliteit.

Er is alle reden om juist opnieuw te investeren in een vitale, wereldwijd inzetbare krijgsmacht. Meer dan ooit hebben we een leger nodig dat ons continent kan verdedigen, dat kan opkomen voor kwetsbaren elders, dat kan helpen bij de opbouw van landen met een breekbare vrede.

Maar met een angstwekkend gebrek aan een vooruitziende blik is Defensie mank en machteloos gemaakt. Whodunit? Het proces van ontmanteling heeft steeds plaatsgevonden onder verantwoordelijkheid van verschillende VVD-ministers en een CDA-minister. De doodsteek kwam van rechts. Het is zoals het is.

De auteur is Kamerlid voor de ChristenUnie en namens zijn fractie woordvoerder op het gebied van defensie.