De bijeenkomst in een van de zalen van de Universiteit Utrecht is minder vol dan vorig jaar. Bijna vijftig mensen zijn naar Utrecht afgereisd. Volgens dagvoorzitter Frank Bosman is het weer daarvan de reden.

Het boek past volgens Van de Kamp in een trend. „We staan aan het begin van een nieuwe periode. Veranderingen in nieuwe communicatiemiddelen zullen ook veranderingen in theologie teweeg brengen. De theologie wordt minder analytisch en vaker meer beeldend, associatiever, directer.”

Het boek over kerk en sociale media is uitgegeven door Uitgeverij Boekencentrum en samengesteld door internetondernemer Eric van den Berg en zelfbenoemd cultuurtheoloog Frank Bosman. Zowel protestantse en rooms-katholieke gastschrijvers deden mee.

In het boek wordt geen grote nadruk gelegd op nieuwe sociale mediatechnieken waarmee de kerk zich op het web kan promoten. Al begint het boek er wel mee. Deze keer ook geen snelle Bijbeltekst of vlotte theologie waaruit zou blijken dat elke zichzelf respecterende kerkelijke gemeente op internet moet. In dit boek wordt veel plaats ingeruimd voor grondige bezinning. Wellicht is dit boek niet het podium om sociale media geheel onbevangen te benaderen. Maar eenzijdig is de reflectie beslist niet.

Sociale media is een opdracht, zo eindigt het boek. Dat tekent de bespiegelingen. De kerk hoeft niet te kiezen voor Facebook of Twitter. Ze moet kiezen, omdat door de hoge vlucht van internet en nieuwe media het aantal buren van kerk en christenen enorm is toegenomen. De kerk kan die mensen niet zo maar aan zich voorbij laten trekken.

Dat gebeurt helaas te vaak, vinden de schrijvers. Ze citeren een interview uit 2010 in het Reformatorisch Dagblad. De hersteld hervormde predikant ds. R. van Kooten stond afkerig ten opzichte van Twitter of Facebook. „Als christen moet je aan dit exhibitionisme niet meedoen. Je maakt je privéleven tot een meegluurgebeuren.” De schrijvers vindt dat een typische reactie „van mensen die als een Leviet langs de (eventueel) hulpbehoevende medemens lopen en hem geen blik gunnen.” Inmiddels heeft ds. Van Kooten overigens wel een –verder ongebruikt– Facebook- en Twitteraccount.

Dr. Jos de Kock, werkzaam bij de Protestantse Theologische Universiteit, wijst erop dat de kerk wel eerst vragen aan zichzelf moet stellen, voordat ze iets wil doen met sociale media. Zoals: Hoe geeft de kerk haar kerk-zijn in theologisch en praktisch opzicht gestalte? En past daar sociale media bij?

Voor de schrijvers is duidelijk dat sociale media niet alleen kan worden opgevat als een extra uithangbord is voor de eigen plaatselijke gemeente. Nieuwe media benaderen meer mensen en die zullen ook reageren. Bosman schrijft erover: „Sociale media dagen kerk en theologie uit hun waarheidsclaim op het wereldwijde digitale forum uit te dragen en te verdedigen.”

Grote woorden, als zou de kerk succesvol het Evangelie kunnen verspreiden en kerkgebouwen weer kunnen vullen, staan er nauwelijks in. Bij die gedachte geeft men sociale media te veel gewicht in de directe geloofsoverdracht.

De meeste schrijvers geven sociale media een andere waarde, zoals het ondersteunen van de geloofspraktijk. Twee gastschrijvers gebruiken de trits ‘belonge, believe, behave’. Priester Anton ten Klooster schrijft daarover: „Voorop staat ‘belong’, ergens bij horen. Dat komt in de beleving vóór de vragen naar geloof en moraal. Veel kerken denken nog vanuit een schema van ‘behave, believe, belong’: wie fatsoenlijk leeft, is een goede gelovige en hoort er echt bij.”

Het gevoel ergens bij willen horen, is voor de jongere generaties belangrijk. „Dat maakt dat het pastoraat aan hen dus relationeel moet zijn. Jonge mensen verbinden zich niet aan een institutie of idee, maar aan echte mensen en levensbeschouwingen die relevant zijn voor hun leven.”

Verder staan er praktische tips in om snel sociale media te gebruiken. Op sociale media vallen niet alle drempels weg, zo blijkt uit een advies voor ambtsdragers: „Kies voor een pastorale rol en maak geen vrienden onder gemeenteleden.”

Op de bijeenkomsten worden ook de websites bekendgemaakt die een Webfish Award hebben gewonnen. Tegelijk mocht de Webfish Award wel op meer belangstelling rekenen, vindt Bosman. Hij roept op om voor 2013 meer websites aan te melden voor de Webfish Award.

De Gouden Webfish in de categorie kerken is voor de website Openkerkleiden.nl een website voor geloofszoekers van de protestantse gemeente Leiden. De prijs in de categorie organisaties valt toe aan Igniswebmagazine.nl, een online tijdschrift van de rooms-katholieke Sociëteit van Jezus.

In de categorie oecumenische websites ontvangt Nieuwwij.nl een prijs. De website is het initiatief van het Dominicaans Studiecentrum. In de categorie social media ontvangt de Vrije Baptistengemeente voor de app van de Stadskerk Groningen. In de categorie particulieren is de Gouden Webfish gewonnen door de initiatiefnemers van Huisvanbelle.nl, een website voor meisjes tussen 10 en 16 jaar.