Dat heeft staatssecretaris Sander Dekker (Media) donderdag bekendgemaakt. Hij wil dat omroepen minder gaan kijken naar het belang van hun leden en meer naar dat van alle 17 miljoen kijkers. „Er komt een verschuiving van het idee dat ieder lid telt, naar dat elke kijker telt”, zegt hij.

Dat houdt niet in dat de omroepen enkel nog kaskrakers mogen maken. „De kwaliteit van programma’s is leidend”, vindt de staatssecretaris. Hoe dat precies gaat uitpakken, wordt de komende tijd nader uitgewerkt. Ook zal er overleg plaatsvinden met de raad van bestuur van de NPO om te kijken hoe zij hun nieuwe taken vorm gaan geven.

Dekker blijft het van belang vinden dat de publieke omroep programma’s blijft bieden die anders niet aan bod komen. Hij noemt onder meer educatieve programma’s, documentaires en nieuws als passend bij de publieke omroep.

Verder wordt het budget van de levensbeschouwelijke omroepen, zoals de RKK en de BOS, op nul gezet. Dekker doet dat omdat hij het de algemene taak van de publieke omroep vindt om levensbeschouwelijke programma’s te maken. Daar zijn niet zoveel kleine omroepen voor nodig, stelt hij.

„Als je naar minder budget gaat voor de publieke omroepen, moet je je afvragen of je aandacht wilt besteden aan levensbeschouwing door kerkdiensten van verschillende religieuze stromingen uit te zenden, of dat je misschien één programma maakt over de rol van religie in onze samenleving”, stelt de staatssecretaris.

Over het behoud van de zendmachtiging van deze zogenoemde 2.42 omroepen wordt de komende maanden nog overlegd.

In het regeerakkoord staat dat de publieke omroepen nog eens 100 miljoen moeten bezuinigen. Het vorige kabinet besloot al tot 200 miljoen besparingen, waarvan er 127 miljoen bij de publieke omroep terechtkwam. „Als je zoveel bezuinigt, moet je ook dit soort fundamentele besluiten durven nemen”, vindt Dekker.

De veranderingen maken deel uit van de nieuwe mediawet, die binnenkort naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. Daar staat ook in dat veel omroepen moeten fuseren. Dat proces is inmiddels al in gang gezet door de omroepen. De nieuwe wet moet in januari 2014 ingaan.

Goed idee

De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) vindt het een goed idee dat de publieke omroepen niet langer hoeven te wedijveren om de meeste leden. „Omroepen gaan in de toekomst een competitie aan op kwaliteit en creativiteit. De mate waarin ze budget krijgen, hangt niet langer af van het aantal leden. Dat vind ik een verbetering in de plannen van het kabinet”, zei Henk Hagoort, bestuursvoorzitter van de NPO, donderdag in een reactie op de kabinetsplannen.

Hagoort is blij met het uitgangspunt van staatssecretaris Sander Dekker (Media) dat de publieke omroep onderscheidende programma’s moet maken voor alle lagen van de bevolking. Daarbij tekent de voorzitter van de raad van bestuur van de NPO wel aan dat deze ambities op gespannen voet staan met de forse bezuiniging van 300 miljoen euro die het kabinet de omroepen oplegt, 100 miljoen euro meer dan het kabinet-Rutte 1.

Ongeveer 3 miljoen Nederlanders zijn lid van een omroep. Hagoort: „Ik vind het goed dat de staatssecretaris als uitgangspunt neemt dat de omroepen programma’s moeten maken voor 17 miljoen Nederlanders en niet op basis van lidmaatschap.”