Dat bleek woensdag tijdens de eerste termijn van het debat over de onderwijsbegroting voor 2013.

Coalitiepartners VVD en PvdA hebben in het regeerakkoord afgesproken dat de studiebeurs in de vorm van een gift verdwijnt. Elke student die studiefinanciering wil, zal geld moeten lenen. Het bedrag dat terugbetaald moet worden, hangt af van het inkomen na de studie. Het afschaffen van het huidige stelsel levert ruim een miljard euro op.

Omdat VVD en PvdA in de Eerste Kamer geen meerderheid hebben, is minister Bussemaker van Onderwijs afhankelijk van de steun van GroenLinks en D66. Die partijen zijn in principe voorstander van een sociaal leenstelsel en kunnen het plan aan een meerderheid helpen. Met het CDA hebben VVD en PvdA ook een meerderheid in de Senaat, maar de christendemocraten zijn mordicus tegen.

D66-Kamerlid Van Meenen stelde woensdag twee voorwaarden aan mogelijke steun. De eerste is dat het geld dat het nieuwe systeem oplevert ten goede komt aan het (hoger) onderwijs en de tweede is dat de toegankelijkheid van het onderwijs niet in gevaar komt.

GroenLinks-Kamerlid Klaver stelde vergelijkbare voorwaarden en voegde eraan toe dat de ov-studentenkaart gehandhaafd moet blijven en dat de aanvullende beurs omhoog moet.

De oppositie in de Tweede Kamer probeerde woensdag VVD-Kamerlid Duisenberg te bewegen om het sociaal leenstelsel niet in te voeren. Onder meer omdat de toegankelijkheid in gevaar komt. De liberaal begreep de zorgen, maar blijft achter het plan staan.

Het debat over de onderwijsbegroting gaat donderdagavond verder.