„Wolk aan informatie ondermijnt vertrouwen”
UTRECHT (ANP) – „Mensen willen betrouwbare informatie als er sprake is van een crisis. Vertrouwen is dan cruciaal. De wolk aan informatie via sociale media, waarin het lastig is om te controleren wat daarvan klopt, maakt dat steeds moeilijker.”
Dat zegt nationale ombudsman Alex Brenninkmeijer over de Utrechtse asbestaffaire, die zich deze zomer afspeelde. Honderden gezinnen moesten op 22 juli halsoverkop hun flats aan vier straten in de wijk Kanaleneiland verlaten, omdat er bij renovatie een gevaarlijke soort asbest was vrijgekomen.
Dat de vrijgekomen asbestvezels een „minder dan verwaarloosbaar gezondheidsrisico” met zich meebrachten, moesten deze evacués dagen later van asbestdeskundigen aannemen. Ondertussen was al een stroom aan deels juiste, deels onjuiste informatie over hen heen gegaan, grotendeels niet uit de koker van de overheid. Uitblijvende informatie en geruchten veroorzaakten zeker bij de betrokken bewoners op hun opvanglocaties een sfeer van wantrouwen, die nog steeds niet is gerepareerd.
„De gezondheid van de bewoners en het lot dat hen trof, heeft voor ons steeds voorop gestaan. Gelukkig zijn de persoonlijke contacten en gesprekken met wijkbewoners eigenlijk altijd in een goede sfeer verlopen”, kenschetst loco-burgemeester Gilbert Isabella van Utrecht. Hij was wegens vakantie van de burgemeester de man die het besluit tot grootscheepse evacuatie moest nemen.
„Je schrikt je rot als je zo’n telefoontje krijgt. Je denkt: wat gebeurt hier? De dagen daarna breng je door op adrenaline in je lijf. Lange dagen, korte nachten, heel intensief. Een hectiek van jewelste”, zegt hij. „Ik ga onder de kerstboom nog wel eens nadenken over wat het allemaal met mijzelf heeft gedaan. Het gaat je niet in je koude kleren zitten.”
Communicatieadviseur techniek en wetenschap Remco de Boer schreef over de asbestzaak het boek Verloren Vertrouwen, dat maandag verschijnt. Hij zegt: „Eigenlijk bleek een dag later al dat een acute evacuatie niet nodig was geweest. Een functioneel ‘sorry’ van gemeente en woningcorporatie was toen essentieel, maar bleef uit. Terwijl zo’n mea culpa een voorwaarde is om vertrouwen te herstellen. De Utrechtse asbestzaak gaat niet over asbest, maar over falende communicatie.”
Of de door de gemeente ingestelde onafhankelijke commissie daar ook zo over denkt blijkt dinsdag, want dan verschijnt het onderzoeksrapport. Ook worden zeer binnenkort beslissingen verwacht over eventuele straf- of bestuursrechtelijke vervolging. Onder meer de Inspectie SZW heeft de rapporten al ingeleverd bij het Openbaar Ministerie.
Ondertussen zijn de bewoners van de flat aan de Stanleylaan, waar de asbestbesmetting vandaan zou zijn gekomen, nog steeds niet naar huis teruggekeerd. Medio januari 2013, misschien.