Hulpvraag Bush nagenoeg genegeerd
De Amerikaanse president Bush heeft weinig toezeggingen voor militaire of financiële steun voor de operaties in Irak gekregen tijdens twee dagen van besprekingen in de marge van de Algemene Vergadering van de VN in New York.
Verschillende politieke leiders die Bush sprak benadrukten dat meer steun alleen mogelijk is als Washington de Verenigde Naties meer verantwoordelijkheid geeft bij de wederopbouw van Irak. Bush is evenwel niet van plan de VN ook daadwerkelijk meer verantwoordelijkheid te geven, zo bleek dinsdag duidelijk uit zijn toespraak voor de Algemene Vergadering. Daar komt nog een tweede probleem bij. Topadviseurs van VN-secretaris-generaal Kofi Annan hebben aangeraden al het VN-personeel uit Irak terug te trekken na twee aanvallen op de VN-vertegenwoordiging in Bagdad. De veiligheid van het VN-personeel is niet meer gewaarborgd en de Amerikanen kunnen hiervoor geen garanties geven. Terugtrekking van het VN-personeel brengt ook problemen met zich mee voor de nieuwe Irak-resolutie die de Amerikanen de VN-Veiligheidsraad hebben voorgelegd.
In die resolutie wordt meer militaire en financiële steun gekoppeld aan meer invloed van de VN. Verschillende sprekers, onder wie de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder, benadrukten woensdag dat de VN een grotere rol moeten spelen.
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken, Li Zhaoxing, drong er verder op aan dat de verantwoordelijkheid van het bestuur in Irak „op zo kort mogelijke termijn” wordt overgedragen aan de Irakezen zelf. Een oproep die ondersteund werd door Chili, dat momenteel lid is van de VN-Veiligheidsraad.
Nadat Frankrijk en Duitsland duidelijk hadden gemaakt dat zij geen troepen zouden leveren, hoopte Washington op troepenbijdragen van India, Pakistan en Turkije. De Pakistaanse president Pervez Musharraf stelde hierbij echter nauwelijks te realiseren eisen. Zo zou zijn land alleen bereid zijn troepen naar Irak te sturen als er in de nieuwe Irak-resolutie nadrukkelijk zou worden gevraagd om troepen uit moslimlanden. Turkije maakte duidelijk dat het alleen troepen wil sturen als het bestuur in Irak wordt overgedragen aan de Irakezen.
Concreet betekent dit dat Washington nauwelijks kan rekenen op extra troepen uit het buitenland. Dat heeft gevolgen voor de Amerikaanse troepen, die langer in Irak zullen moeten blijven. Een andere mogelijkheid is het oproepen van meer reservisten, volgens generaal Peter Pace, vice-voorzitter van de verenigde chefs van staven. „Wij moeten hierover de komende vier tot zes weken beslissen. Als wij geen extra buitenlandse troepen krijgen, zullen wij reservisten of misschien extra eenheden van de Nationale Garde moeten oproepen”, aldus Pace.
Dit laatste kan politiek een moeilijk punt worden voor Bush in het komende verkiezingsjaar. Een tweede probleem zijn de stijgende kosten voor de Iraakse wederopbouw, die de VS tot nu toe alleen dragen. Daarvoor is tot nu toe ruim 20 miljard dollar uitgetrokken, maar volgens een berekening van de Wereldbank moet voor de komende vier tot vijf jaar zeker op 70 miljard dollar worden gerekend. Met deze sombere perspectieven in het verschiet kritiseerden verschillende prominente Democraten de Republikeinse regering. Zij zou met haar eenzijdige optreden in Irak de VS in een isolement hebben gedreven en daarvan nu de gevolgen ondervinden.
In New York probeerde president Bush duidelijk hier iets aan te doen. Na een ontmoeting met zijn Franse collega Jacques Chirac dinsdag, kwam hij woensdag in het Waldorf Astoria Hotel bijeen met de Duitse bondskanselier Schröder. De verhouding tussen beide regeringsleiders was danig verslechterd na de Duitse kritiek op het Amerikaanse beleid tijdens de Duitse verkiezingsstrijd vorig jaar. Dat werd alleen maar erger toen Duitsland zich in de VN-Veiligheidsraad fel verzette tegen de Amerikaans-Britse plannen voor een invasie in Irak. Woensdag werd een punt achter die controverse gezet. „Wij hadden verschillen van mening, maar dat is voorbij. Er wordt weer samengewerkt”, aldus Bush na zijn gesprek met Schröder. De bondskanselier heeft aangeboden eventueel Iraakse politiemannen in Duitsland op te leiden.