Rijden over Smart Highway kan volgend jaar al
Met groen oplichtende strepen en gekleurde sneeuwkristallen wordt de snelweg een stuk duurzamer, veiliger en spannender, denkt kunstenaar Daan Roosegaarde. Het eerste tracé met zijn innovaties moet volgend jaar worden opgeleverd.
Wie verwacht achter de gevel van Studio Roosegaarde alleen een technisch tekenbureau aan te treffen, komt bedrogen uit: hier worden ook dingen gemaakt. Her en der in de Waddinxveense bedrijfshal zijn techneuten bezig: de een met het optimaliseren van microchips, een ander schaaft aan een mal of is druk bezig achter een laptop. Vanachter zijn computer duikt een energieke Daan Roosegaarde op. „Kom mee, dan zal ik eerst een rondleiding geven.”
De studio oriënteert zich breed: van een duurzame dansvloer die elektriciteit oplevert, loopt de creatieve directeur naar een zilverkleurige lotusbloem. Hij knipt de lamp daarin aan en de kunstzinnige bloem opent zich. Voor een winkelstraat in de Zweedse hoofdstad Stockholm ontwikkelt de kunstenaar momenteel zogeheten ”marbles”, organisch gevormde kunststof blokken die oplichten wanneer ze worden aangeraakt.
„We willen beleving en verbeelding toevoegen aan onze omgeving; die is nu vaak clean en kil. Mensen moeten zich er thuis voelen.” Dat is ook de gedachte achter de zogeheten Smart Highway – ‘slimme’ snelweg. „Die maakt van het rijden weer een belevenis”, meent Roosegaarde.
Hij wijst naar een poster waarop in het donker de wegbelijning op het asfalt groen oplicht, de ”glowing lines”. „Een creatieve oplossing die de verkeersveiligheid ten goede komt wanneer ’s nachts de snelwegverlichting uitgaat”, meent de kunstenaar. Rijkswaterstaat moet immers 1,5 miljard euro bezuinigen.
Een andere vinding is ”dynamic paint”, verf die van kleur verschiet als de temperatuur verandert. „Gaat het vriezen, dan verschijnen er afbeeldingen van sneeuwkristallen op de weg. In zo’n poëtische omgeving wordt het inspirerend autorijden”, lacht Roosegaarde.
Rijden over de Smart Highway kan volgend jaar al. Aannemingsbedrijf Heijmans uit Rosmalen gaat op een stuk van 200 meter snelweg ergens in Brabant zowel glowing lines als dynamic paint aanbrengen. Waar precies, dat weet de directeur nog niet.
Ook aannemingsbedrijf Heijmans kan daar nog geen zinnig woord over zeggen. „Wij zijn met verschillende partijen in gesprek. Het is nog te vroeg om daar in detail op in te gaan”, aldus Marieke Swinkels van het bedrijf. „Op dit moment zijn we bezig beide vindingen verder te perfectioneren.”
Dat de studio in een tijd van bezuinigingen de ruimte krijgt om zulke ideeën aan de man te brengen, is opmerkelijk. Roosegaarde knikt. „Ik gaf onlangs een lezing op een innovatieplatform. Daar zaten ook een paar directieleden van Heijmans bij. Zo ging dat balletje rollen.”
Met lichtgevende lijnen en dynamische verf is de slimme snelweg nog niet af. De Waddinxvener heeft nog meer verrassingen in petto, zoals ”interactive light”, ”induction priority lane” en ”wind light” (zie kaders). „Die wil ik binnen vijf jaar ook ergens in Nederland realiseren.”
Over belangstelling voor zijn snelweginnovaties heeft hij niet te klagen. „Ik heb al aanvragen liggen uit de VS, Qatar, India, het Verenigd Koninkrijk en Saudi-Arabië. Maar voorlopig focus ik me op Nederland.”
De ontwikkeling van de Smart Highway staat nog in de kinderschoenen. „De techniek is simpel, maar onze toepassingen zijn hightech. Ik verwacht dat de snelweg in de toekomst gaat communiceren met auto’s die eroverheen rijden. Als sensoren in de auto bijvoorbeeld ijskristallen op het asfalt waarnemen, kunnen ze automatisch de snelheid begrenzen. We hebben daarover nu al contact met BMW en Nissan. Andere autofabrikanten zullen zeker niet achterblijven.”
Roosegaarde merkt op dat de autotechniek voortdurend stappen vooruit maakt, maar dat de ontwikkeling van de snelweg daarbij is achtergebleven. „Raar eigenlijk, terwijl er jaarlijks zo veel geld in omgaat.
Het idee van rentmeesterschap, waarover ik geregeld lees op RD.nl, spreekt mij geweldig aan: we moeten nadenken over een betere toekomst van deze aarde. Ik hamer daarom voordurend op duurzame innovatie: we moeten investeren in slimme, milieuvriendelijke oplossingen. Zie mij maar als een hippie met een missie.”
Oplichtende lijnen
”Glowing lines”, wegbelijning die in het donker oplicht, bestaat uit verf met een fosforescerende stof. Overdag laadt deze op, en ’s nachts straalt de stof licht uit.
Volgens Daan Roosegaarde is het een duurzame en goedkope manier om de energieverslindende snelwegverlichting te vervangen.
Plaatjes op de weg
Voor ”dynamic paint” gebruikt Studio Roosegaarde een verf die op basis van temperatuur van kleur verschiet. Hiermee kunnen bijvoorbeeld op het asfalt ijskristallen worden geschilderd die pas zichtbaar worden wanneer het gaat het vriezen.
Dynamische verlichting
”Interactive light” werkt met sensoren die bestaande verlichting langs de snelweg aansturen. Komt een auto langs een sensor, dan gaat ruimschoots voor de auto uit de verlichting al aan. „Daarmee bespaart de wegbeheerder stroom”, aldus Daan Roosegaarde. „En het geeft een cool effect. Alsof iemand het licht voor je aandoet.”
Automatisch opladen
De ”induction priority lane” is een aparte rijbaan voor elektrische auto’s. Door middel van inductie laden deze al rijdend op. „Zo’n baan zou bovendien een goed statement van onze overheid zijn: de elektrische auto krijgt voorrang tijdens files”, vindt Daan Roosegaarde.
Druk verkeer
Het idee van ”wind light” is gebaseerd op de werking van een fietsdynamo. Rijwind van auto’s laat de dynamo’s draaien. Hoe meer auto’s, hoe meer rijwind en hoe groter de lichtopbrengst is. „Wind light vervangt de bestaande verlichting niet, maar geeft vooral aan hoe druk een bepaald traject bereden wordt. Alleen tijdens file branden de lampjes niet”, glimlacht Daan Roosegaarde.
