De eerste ronde van de onderhandelingen in Brussel over de EU-begroting is nog niet eens achter de rug, maar de tegenstellingen in Europa over meer of minder geld zijn duidelijk. Hoewel ook EU-leiders opriepen tot compromissen, lijken de meeste landen voor eigen gewin te gaan.

De Europese Commissie denkt van 2014 tot 2020 ruim 1000 miljard nodig te hebben aan landbouwsubsidies, hulp aan achtergestelde regio’s en verdere economische ontwikkeling. De EU-landen die meer ontvangen uit Brussel dan betalen, willen dan ook een zo groot mogelijke begroting. De nettobetalers, waaronder Nederland, willen dat Europa met minder geld rondkomt.

Afgaande op de uitlatingen van de regeringsleiders en staatshoofden voorafgaand aan hun voorbereidend gesprek met EU-president Herman Van Rompuy donderdag, lijkt een akkoord nog ver weg. Zo dreigde Monti de onderhandelingen te blokkeren als het land geen extra geld voor landbouw en achtergebleven regio’s ontvangt. Cameron heeft al gedreigd een veto uit te spreken als de Europese uitgaven niet worden bevroren. Daarentegen riepen de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Francois Hollande op tot compromissen. „Iedereen zal compromissen moeten sluiten”, aldus Merkel.

Minister-president Mark Rutte vreest een zware strijd en sluit niet uit dat er een extra overleg nodig is. Hij wil inzetten op een moderne en sobere begroting met „minstens” behoud van de jaarlijkse korting van 1 miljard euro op de Nederlandse afdracht aan Brussel. „De ambities gaan altijd verder.”

Hij zei de onderhandelingen in te gaan met een (figuurlijk) geladen pistool op zak. „Mijn idee is altijd het gewapende pistool in de zak houden. Als je het op tafel legt, dan zet je de onderhandelingen onder zo’n druk dat er ook niets meer uitkomt”, zei hij kort voor zijn oriënterend gesprek met Van Rompuy.

De Europees president wil op basis van alle een-op-eengesprekken met de 27 EU-leiders en toekomstig lid Kroatië een nieuw compromis opstellen. Daarover zullen de leiders zich tijdens de echte top, die rond 21.30 uur zal gaan beginnen, buigen. Waarnemers vrezen een marathonoverleg, mogelijk tot in het weekeinde. Ook een nieuwe top begin volgend jaar is niet uitgesloten.