Begin deze week nodigde de Egyptische regering buitenlandse journalisten in Caïro uit voor een achtergrondbriefing over het Gazaconflict. Het werd een lange verdediging van Hamas, noteerde de correspondent van The New York Times. Een „vooraanstaande Egyptische politicus” vergeleek de leiders van de terreurbeweging met George Washington in Amerika en Charles de Gaulle in Frankrijk: helden die opstonden tegen een buitenlandse bezettingsmacht.

Tegelijkertijd maakte de politicus duidelijk dat Egypte tegen bloedvergieten is en zich daarom inzet voor vrede. Juist nu Egypte na de revolutie zelf in een opbouwfase verkeert, heeft het land behoefte aan stabiliteit en vrijheid in de regio. Egypte trok bij het begin van de oorlog weliswaar zijn ambassadeur uit Israël terug, maar koos verder voor een bemiddelende rol. Het vredesverdrag tussen Egypte en Israël bleef overeind.

Egypte heeft in het verleden frequent als bemiddelaar gefungeerd tussen Israël en de Palestijnen. Maar terwijl de Egyptische oud-president Hosni Mubarak niets moest hebben van Hamas, toont Morsi zich solidair met de terreurgroep. Dat maakte de afgelopen onderhandelingen aanmerkelijk anders. Hamas is nauw verwant met de Egyptische moslimbroeders.

De verwantschap van Morsi met Hamas had als voordeel dat Egypte goede ingangen bij de terreurorganisatie heeft. Hamas luistert naar Morsi. Volgens Midden-Oostendeskundige Fawaz Gerges van de London School of Economics kijkt de beweging op tegen het huidige Egypte. „Dat maakt het land de belangrijkste mogendheid tegenover Hamas en Gaza”, stelde Gerges gisteren tegenover de Amerikaanse zender CNN.

Ook Israël gaf Morsi krediet. De Israëlische president Shimon Peres bestempelde de inspanningen van Morsi dinsdag als „constructief” en „een aangename verrassing.” „Ik hoop dat hij zijn taak zal voortzetten”, zei hij.

Uiteindelijk moest Washington er echter aan te pas komen om ook Israël over de streep te trekken. Tegenover de Israëlische krant Ha’aretz stelde een „ervaren Israëlische diplomaat” gisteren dat het akkoord een dag is vertraagd omdat Israël niet uit de voeten kon met de aanvankelijke tekst. Het Egyptische regime typeerde hij als „een groep mensen die punten willen binnenhalen voor Hamas.” De diplomaat gaf aan een duidelijke verandering te bemerken ten opzicht van Mubarak en de voormalige Egyptische vicepresident Omar Suleiman.

Duidelijk is dat de onderhandelingen voor Morsi een oefening in koorddansen waren. De moslimbroeder voelt zich enerzijds gedrongen om tegemoet te komen aan sterke anti-Israëlische sentimenten onder zijn eigen achterban, maar wilde ook tot een akkoord komen.

Morsi heeft kort na zijn aantreden aangegeven niet te willen morrelen aan het vredesakkoord tussen Israël en Egypte. Intern staat die positie echter danig onder druk. Een onderzoek van het Amerikaanse Pew Onderzoekscentrum van vorig jaar wees uit dat 54 procent van de Egyptenaren voor opheffing van het akkoord is.

The New York Times berichtte deze week dat Washington als belangrijke gesprekspartner in de onderhandelingen de lastige positie van Morsi onderkende. Ingewijden zouden de krant hebben toevertrouwd dat de Amerikaanse onderhandelaar „een begrijpende houding” zouden aannemen „tegenover Morsi’s behoefte om Israël te veroordelen om zo zijn binnenlandse achterban niet van zich te vervreemden.”

De discussie zal zich de komende dagen wellicht concentreren op de smokkeltunnels en de grensovergang tussen Egypte en Gaza. Er is Israël veel aan gelegen dat de tunnels gesloten worden, omdat ze ook als aanvoerlijn voor wapens fungeren.