De groei van de militaire voorsprong van Israël op de Arabische buurlanden is te danken aan de ineenstorting van de militaire macht van Irak. Daardoor is de militaire kracht van Israël tegenover de Arabische landen verhoudingsgewijs gegroeid. De val van Saddam Hussein had tot gevolg dat er een radicaal regime is verdwenen, dat de militaire zwakheid van de Arabische wereld bleek en dat er een grotere druk op Iran, Syrië en de Libanese Hezbollah ontstond. Maar dr. Efraïm Kam, adjunct-directeur van het centrum, merkte wel op dat als de pogingen van de Verenigde Staten om stabiliteit in Irak te creëren mislukken, de voordelen van de oorlog voor Israël minder groot zullen zijn.

Israël heeft de voorsprong ook vergroot door een zogeheten revolutie op het gebied van militaire zaken. Israël beschikt, in tegenstelling tot de Arabische landen, over hypermoderne gevechtsapparatuur, die de efficiëntie van een leger op het slagveld vergroot. Dat geldt bijvoorbeeld voor commando- en besturingssystemen, onbemande vliegtuigen en technologie om inlichtingen te verwerven.

De numerieke meerderheid waartegenover Israël nog steeds staat, zegt daarom weinig. Brigadegeneraal Shlomo Brom stelt in zijn hoofdstuk over de militaire balansen in het Midden-Oosten dat Syrië 490 vliegtuigen bezit en Israël 470. Maar Israëls luchtvloot telt 350 hypermoderne vliegtuigen, terwijl Syrië er daar maar 24 van heeft en de rest verouderd materieel betreft.

Door de veranderingen in de machtsbalans zou Israël zijn defensiedoctrines moeten heroverwegen. Volgens Brom is het niet meer nodig dat Israël over zestien divisies beschikt. De Amerikanen en de Britten versloegen met 4 divisies de 23 divisies van Irak. Israël zou ook de ontwikkeling van de Merkava-tank stop moeten zetten.

De zwakkere partijen zoeken de „oplossingen” voor hun achterstand vooral in terroristische acties en het bezit van grond-grondraketten. Deze raketten kunnen ook worden uitgerust met niet-conventionele wapens, als landen die al bezitten. Israël doet er dan ook goed aan zich in de toekomst meer te richten op de verdediging tegen chemische, biologische en nucleaire wapens en terrorisme.

De nucleaire dreiging komt vooral vanuit Iran. Iran is veel verder gevorderd met de verwerving van nucleaire wapens dan eerder werd aangenomen. Het land is nauw betrokken bij de steun aan de Palestijnse terreur en het werkt de Amerikaanse belangen tegen door al-Qaida-strijders een schuilplaats te bieden en Amerikaanse belangen in Irak en Afghanistan tegen te werken. De regering-Bush is bezig haar beleid hierop af te stemmen, en een militaire optie moet niet worden uitgesloten. De raketten van Iran krijgen een steeds grotere reikwijdte. Volgens Yiftach Shapir, hoofd van het Militaire Balansproject in het Midden-Oosten, zal Iran in de toekomst mogelijk ook over satellieten beschikken.

Volgens terrorismedeskundige Yoram Schweitzer zou aartsterrorist Osama Bin Laden graag een „spectaculaire aanval” uit willen voeren. Het kan zijn dat zijn terreurorganisatie al-Qaida zal trachten belangrijke politieke leiders te vermoorden of de macht zal proberen over te nemen in een staat als Saudi-Arabië of Pakistan. „We moeten luisteren naar wat hij zegt”, aldus Schweitzer. „Zijn doelen zijn heel concreet.”

Bin Laden is erin geslaagd een serieuze terreurinfrastructuur van ten minste 20.000 mensen op te richten, die zeer ervaren zijn in de strijd en terreuractiviteiten, verspreid over een groot aantal landen. In de strijd tegen al-Qaida is het volgens hem belangrijk dat landen worden aangepakt die al-Qaida-strijders onderdak verschaffen. Hij noemde Kenia en Thailand als voorbeelden.

De deskundigen hebben geen vertrouwen in het welslagen van de routekaart voor de vrede voor het Midden-Oosten, hoewel een toenemend aantal Palestijnse leiders begrijpt dat de intifada een mislukking was. Het gevoel in het Jaffee Centrum is dat evenals de afgetreden Palestijnse premier Mahmoud Abbas ook zijn opvolger Ahmed Qurei zal falen. Een probleem is namelijk dat niemand de Palestijnen werkelijk kan vertegenwoordigen vanwege de desintegratie van het gezag in de Palestijnse gebieden. „Plaatselijke Palestijnen beslissen of de routekaart doorgaat of niet, niet Arafat”, aldus Brom, doelende op de onafhankelijke gewapende bendes die in steden als Jenin het heft in handen hebben.

Ze zijn het erover eens dat het fout zou zijn van de regering-Sharon om de Palestijnse leider Yasser Arafat het land uit te zetten. Kam: „Er is geen Palestijn bereid of in staat hem op te volgen. Als Arafat in het buitenland is, kan hij de Joodse staat meer schade berokkenen. De verwijdering van hem kan een nieuwe golf van terreur veroorzaken, omdat de Palestijnen moeten reageren.” Brigadegeneraal Brom voorspelt dat als Arafat wordt gedood er totale anarchie zal uitbreken in de Palestijnse gebieden.