De bijzonder hoogleraar geloofsvernieuwing aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), met vestigingen in Amsterdam en Groningen, hield vrijdag in Amersfoort de jaarlijkse Kerk en Wereldlezing. Hij constateerde dat de afgelopen decennia weliswaar veel kerken zijn leeggelopen, maar dat toch nog ongeveer twee derde van de Nederlandse bevolking zich religieus noemt. „Kerken zijn als de billboards van Coca-Cola in de Verenigde Staten. Ze staan overal en wekken dorst op die de mensen elders gaan lessen.”

De kerken zouden die groep beter in beeld moeten krijgen, vindt hij. Individualisering is volgens prof. De Hart een van de grootste aanjagers van de ver­anderingen. Dat hoeft niet negatief te zijn. „Individualisme is iets anders dan egoïsme.”

De godsdienstsocioloog wees erop dat individualisten wel degelijk zoeken naar verbinding met anderen, bijvoorbeeld op Face­book of in een vriendengroep. Deze verbinding is echter een andere dan die de kerk biedt. De kerk zou zich meer faciliterend moeten opstellen en niet te veel van mensen moeten vragen, aldus prof. De Hart.

De kerk kan leren van de supermarkt, vindt de bijzonder hoogleraar, die aangaf dat kerken meer vraaggericht en klant­vriendelijker moeten zijn. „De vakkenvullers van de supermarkt weten precies waar ze de borden moeten zetten, zodat de klanten de winkel inkomen, en waar de aantrekkelijke artikelen geplaatst moeten worden.”

Een van de manieren om de kerken aantrekkelijker te maken, is volgens prof. De Hart het minder nadruk leggen op het dogma, de leer van de kerk. „Een groeiend aantal mensen heeft behoefte aan een alternatieve spiritualiteit.”

Als voorbeelden van vernieuwing noemde hij internet­pastoraat (”rent a priest”), virtueel kaarsjes aansteken en het maken van bedevaarten, wat weer in is. Verder verwees hij naar de manier waarop christenmigranten hun geloof uitdragen.

Theologe Inger van Nes, „kwartiermaker” bij de protestantse kerk in Amsterdam, reageerde op de toespraak door middel van een column. De twintiger herkende zich in het verhaal, maar had toch het idee dat prof. De Hart de mensen gerust wilde stellen met de boodschap: „Gaat u maar rustig slapen.”

„Maar ik heb me niet gerust laten stellen”, aldus Van Nes. Ze zei dat het ideaal van een volmaakte wereld forse klappen heeft opgelopen en dat er nu sprake is van een gefragmentariseerde wereld, waarin mensen het niet alleen redden. „Om vol te houden, hebben we Gods hulp nodig.” Ze riep op om evenals Jezus de wereld in te gaan en mensen in hun nood te helpen.