Volgens The New York Times van maandag, die regeringsfunctionarissen sprak over de circa 20 minuten durende speech van Bush, is de president nauwelijks van zins critici binnen de Veiligheidsraad tegemoet te komen. Zo zal hij de Franse eis voor een snelle machtsoverdracht aan de Irakezen niet inwilligen. Parijs maakte overigens al wel duidelijk dat het geen veto zal uitspreken over het Amerikaanse standpunt.

De rede van Bush tot de volkerenorganisatie komt op een moment dat de Amerikanen meer landen willen betrekken bij hun gevaarlijke operatie in het Arabische land. Potentiële leveranciers van fikse aantallen manschappen, zoals Pakistan en India, willen daaraan pas meedoen als de VN een centrale rol krijgen in Irak. Overigens hebben beide naties intussen laten doorschemeren eigenlijk helemaal geen manschappen te willen of kunnen leveren.

De permanente Veiligheidsraadsleden Rusland en Frankrijk, en tijdelijk raadslid Duitsland, hameren ook op een grote VN-rol. Ze willen bovendien dat de Amerikanen zo snel mogelijk de politiek-bestuurlijke touwtjes uit handen geven. De Amerikaanse bewindvoerder in Irak, Paul Bremer, zei maandag tegen de Amerikaanse omroep CBS dat Irak helemaal nog niet gereed is voor zelfbestuur en dat een te snelle machtsoverdracht nu contraproductief zou zijn.

Bush ziet zelf erg weinig in een centrale rol voor de VN. In een vraaggesprek met Fox News zei Bush maandag dat de organisatie nog wel zou kunnen helpen met het schrijven van een nieuwe Iraakse grondwet. „Daar zijn ze goed in”, denkt Bush. Hij wil de VN ook best een belangrijke toezichthoudende rol geven bij verkiezingen in Irak, die overigens volgens functionarissen in Washington op zijn vroegst in de zomer van volgend jaar zullen plaatshebben.

De Franse president Chirac zei maandag tegen The New York Times dat hij ondanks alle kritiek geen veto zal uitspreken over de Amerikaanse ontwerpresolutie die onder meer de rol van de VN in Irak regelt. De resolutie moet nog in de VN-Veiligheidsraad in stemming worden gebracht. Chirac, die dinsdag ook de VN toespreekt, liet weten dat zijn land voor de resolutie zal stemmen, als daarin een uiterste datum werd genoemd waarop de macht in Irak aan de Irakezen wordt overgedragen, en de Verenigde Naties een ’centrale’ rol toebedeeld krijgen.

Als dat niet het geval is, zal Parijs zich van stemming onthouden. In dat geval zal de VS waarschijnlijk wel de benodigde negen stemmen in de Veiligheidsraad halen. Chirac wil het liefst een tweestappenplan waarin de macht eerst direct ’symbolisch’ wordt overgedragen aan de tijdelijke regeringsraad in Bagdad, gevolgd door een geleidelijke echte machtsoverdracht binnen een periode van zes tot negen maanden.

Juist de dag voordat Irak centraal staat op de Algemene Vergadering van de VN, was het VN-hoofdkwartier in Bagdad opnieuw het toneel van een zelfmoordaanslag. Er vielen twee doden, onder wie de dader. Nog eens zeker negentien andere mensen raakten gewond.

De dader bracht de zware bom in zijn vrachtauto tot ontploffing toen hij een parkeerplaats wilde oprijden bij VN-complex. Een Iraakse bewaker die hem tot stoppen maande voor controle, werd gedood. „De chauffeur en de bewaker waren in gesprek toen de bom van binnen uit tot ontploffing werd gebacht”, aldus een zegsman. Door een aanslag op hetzelfde hoofdkwartier kwamen vorige maand 22 mensen om, onder wie de Braziliaanse topdiplomaat Sergio Vieira de Mello.