De opvolger van de soms als drammerig ervaren Brit Lord George Robertson dient veel brokken te lijmen tussen VS en de dissidente NAVO–leden Duitsland, Frankrijk en België, die zich in de Irak–crisis openlijk tegen Amerika keerden. Nederland bewees wel lippendienst aan de VS in het Irak–conflict, maar was niet echt partij in de oorlog. Die achtergrond, gekoppeld aan zijn talenkennis en verleden als diplomaat, maakten van de huidige minister van Buitenlandse Zaken de beste compromiskandidaat om de NAVO weer te laten draaien.

Behalve de zware taak om weer eenheid te vinden tussen de grote lidstaten, staat De Hoop Scheffer een moeilijke integratie te wachten van zeven nieuwe Oost–Europese landen (waaronder Roemenië en Bulgarije) in de NAVO. Robertson drukte deze uitbreiding erdoor en gaf de NAVO weer gezicht, zeker in de strijd tegen terrorisme.

Aan De Hoop Scheffer de taak om die grotere organisatie, met nieuwe taken als terrorismebestrijding, echt op gang te brengen. De nieuwe NAVO–baas moet een daadkrachtige doener zijn, die tegelijkertijd zijn politieke voelhorens geen minuut kan intrekken.

Verder ontstond onder Robertson een opmerkelijke toenadering tot Rusland. De Russische president Poetin zocht al langer contact en erkenning in het westen. Na de aanslagen van 11 september 2001 kreeg het westen door dat ook Rusland heeft af te rekenen met wat Poetin in ieder geval terrorisme noemt. Daardoor kreeg hij vaste voet aan de grond in Brussel, wat werd bekroond met de oprichting van een NAVO–Rusland–Raad, die eens per maand op diplomatiek niveau overlegt.

Vorig jaar klopte ook China al in Brussel aan, om te kijken welke contacten Peking kan leggen met de NAVO. Na de val van de Berlijnse muur is de NAVO een nog globaler opererende organisatie. De vele speciale partnerschappen met tal van voormalige Sowjet–republieken illustreren eens te meer dat de NAVO zich niet meer kan blindstaren op de strijd Oost–West, maar een wereldwijde rol moet spelen.

De geleidelijke oprichting van een Europese defensiepoot, met een ’paraat’ reserveleger van 60.000 militairen uit EU–landen, is dan tegelijkertijd weer een bedreiging voor het bondgenootschap. De Hoop Scheffer krijgt dus ook de moeilijke opdracht zijn organisatie niet de kaas van het brood te laten eten door de EU–landen en tegelijkertijd NAVO–sceptische Amerikaanse politici van het lijf te houden. Zeker na de interne NAVO–crisis rondom Irak, staan meer en meer Amerikanen afkering van het bondgenootschap.

Behalve het schaken op deze vele borden, moet De Hoop Scheffer ook leiding geven aan een politiek–militaire organisatie van ruim 2.500 diplomaten en ambtenaren in Brussel. De woensdag is daarbij traditioneel gereserveerd voor overleg met ambassadeurs van alle lidstaten. De dag daarvoor is er een voorbereidende en soms tijdrovende lunch.

Met alle andere lijm–, blus– en opbouwwerkzaamheden zal er daarom weinig rek zitten in de agenda van de nieuwe secretaris–generaal, die bovendien permanent body–guards aan zijn zijde moet dulden. Even rustig erop uit gaan in Brussel zal er niet bij zijn. Nogal wat ’kwaliteit van het leven’ gaat verloren voor De Hoop Scheffer, die in een gepantserde limousine mag pendelen tussen het NAVO–hoofdkwartier, de luchthaven en de ambtswoning aan de prestigieuze Brusselse Louisalaan.