Competent
Steeds meer (beroeps)opleidingen hanteren competentiegericht onderwijs. Dat schijnt mode te zijn binnen onderwijsland. Vooral mbo-scholen zijn trots op deze mode. In de studiegids staan de mooiste volzinnen over deze manier van leren. Loop je bij de traditionele manier van leren vak voor vak door een opleiding, bij competentiegerichte opleidingen kom je prachtige termen tegen als: probleemgestuurd onderwijs en vraaggestuurd onderwijs. Bij de eerste uitdrukking staat de volgende uitleg: „Je verwerft kennis met een beroepsprobleem als uitgangspunt.” De uitleg bij de term vraaggestuurd komt niet veel verder dan: „Je formuleert zelf je leervragen.” Je hebt ook geen leraar meer, maar een coach. Hoe krijgen ze het verzonnen.
Mijn leraar (niks coach, leraar heette hij en hij was er trots op) stippelde niet samen met mij de leerroute uit. En we keken ook niet eensgezind of de leerroute wel goed verliep. Als ik een onvoldoende haalde voor een toets, stond er een vinnige opmerking van de leraar onder. Op die manier maakte hij mij duidelijk dat ik beter mijn best moest doen. Dat is natuurlijk niet volgens de regels van competentiegericht onderwijs. Daar zou ik samen met mijn coach in „gesprek moeten gaan over mijn leerproces.”
Je vraagt je af hoe ze al die termen verzinnen. Hoe is het mogelijk dat ik zonder dat schitterende proza van competentiegericht onderwijs nog een diploma heb gekregen.
Je zult maar een jongere van 16 jaar zijn en op het mbo een competentiegerichte opleiding gaan volgen. Je bent nog niet half bent uitgepuberd en wordt van je verwacht dat je zelfstandig je onderwijsdoelen gaat bepalen. Terwijl uit onderzoek is aangetoond dat vooral jongens van die leeftijd veel moeite hebben met planning en prioriteiten stellen (meisjes kunnen dit beter). Alleen al van de volgende zin zou je als aanstaande verkoopmedewerker toch spontaan je boeken inleveren: „Je krijgt gereedschap in de vorm van kennis over theorieën en werkmodellen of stappenplannen om problemen te kunnen analyseren. Vaak werk je samen met andere studenten onder begeleiding van een tutor.”
Je vraagt je af wie dit bedacht heeft. Dat zullen toch geen ervaren leraren en pedagogen zijn geweest. Ik hoorde een hoogleraar eens vertellen dat het onderwijsbeleid vooral door onderwijskundigen wordt ontwikkeld. Zij vond dat zorgelijk. „Dat zijn theoretici, zij zijn wel kundig, maar missen vaak een pedagogische insteek.” Volgens mij slaat zij hier de spijker op de kop. In theorie kan het best een mooie onderwijsvorm zijn. In de praktijk vallen nu veel jongeren buiten de boot. Jongeren die gemotiveerd aan een beroepsopleiding beginnen, maar afhaken door de manier van lesgeven. Om treurig van te worden.