Buitenland

Stoibers CSU verplettert SPD in Beieren

De SPD van de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder heeft zondag een historische nederlaag geleden bij de deelstaatverkiezingen in Beieren. Volgens de voorlopige uitslag haalt de CSU een tweederde meerderheid in het deelstaatparlement.

Buitenlandredactie
22 September 2003 08:47Gewijzigd op 14 November 2020 00:35

De CSU van de zittende Beierse premier Edmund Stoiber kreeg 60,7 procent van de stemmen, tegen 52,9 procent in 1998. De SPD is in de naoorlogse Duitse geschiedenis nog nooit zo verpletterend verslagen. De partij heeft slechts 19,6 procent van de stemmen binnengehaald. De CSU daarentegen benadert het beste resultaat dat de partij ooit boekte: 62,1 procent in 1974. De opkomst lag op 57,3 procent.

Drie partijen halen de kiesdrempel van 5 procent en komen in het parlement: de CSU met 124 zetels, de SPD met 41 en de Groenen met 15. Dat de CSU een absolute meerderheid heeft, is vooral van symbolische betekenis. De oppositie wordt in theorie iets machtelozer, maar in de praktijk is het verschil gering.

De overwinning van de CSU werd al verwacht in het conservatieve bolwerk Beieren, waar de SPD 46 jaar geleden voor het laatst in de regering zat. Niemand had voorzien dat de klap voor de sociaal-democraten zo hard zou zijn. Het grote verlies van de SPD in Beieren is een signaal aan Schröder over de omvang van de massale onvrede over zijn aanpak van de hervorming van de verzorgingsstaat en op zijn economische politiek in het algemeen.

„Deze uitslag is een absolute motie van wantrouwen tegen de regering in Berlijn”, zei Stoiber, die sprak van een „sensationeel en historisch resultaat.” Tevreden constateerde hij dat zijn partij vooral winst heeft geboekt onder jongeren. Peilingen van de zender ZDF wijzen uit dat de SPD vooral heeft verloren onder arbeiders en werklozen, twee groepen die behoren tot de traditionele achterban van de sociaal-democraten.

Tijdens de campagne heeft Stoiber vooral gehamerd op de economische problemen van Duitsland: nauwelijks groei en een werkloosheidscijfer dat maar niet wil dalen. In Beieren gaat het economisch veel beter en dat heeft Stoiber ten volle uitgebuit. „De boodschap is: wij moeten het succesvolle Beierse model in het hele land toepassen”, zei Stoiber zondagavond in een speech voor feestvierende partijgenoten in München.

Eerder dit jaar verloor de SPD al deelstaatverkiezingen in Hessen en Nedersaksen. „Ik wist dat ik een moeilijke taak had, maar zo’n verlies had ik niet verwacht”, zei de lijsttrekker van de SPD in Beieren, Franz Maget. Hij schreef zijn verlies toe aan de impopulariteit van de SPD op nationaal niveau en gaf toe dat het hem niet is gelukt te voorkomen dat de CSU „de deelstaatverkiezingen hebben omgevormd in deel twee van de Bondsdag-verkiezingen”, zoals een andere Beierse SPD-prominent het formuleerde.

De uitslag is ook een persoonlijke overwinning voor Stoiber, die een jaar geleden de landelijke verkiezingen verloor van Schröder - met niet meer dan een slordige 6000 stemmen verschil. De overwinning in Beieren betekent eerherstel voor Stoiber. Zelf zei hij zondag dat het te vroeg is om te zeggen of hij het bij de verkiezingen van 2006 opnieuw tegen de zittende bondskanselier opneemt.

Stoiber, die komende zondag 62 wordt, is al tien jaar premier in Beieren. In die periode is de Zuid-Duitse deelstaat uitgegroeid tot een van de meest welvarende van het land. Hoewel ook Beieren de laatste jaren enige economische tegenslag heeft gekend, heeft het nog steeds het laagste werkloosheidscijfer van Duitsland. Nadat Stoiber zondagochtend zijn stem te hebben uitgebracht bezocht hij het Oktoberfest, het beroemde bierfestival dat zaterdag van start ging en nog tot 5 oktober duurt.

Politieke analisten zien het grote succes van Stoiber als een goede steun in de rug voor zijn verdere carrière. Exact een jaar geleden verloor de CSU-leider nipt de strijd om het bondskanselierschap van de sociaal-democraat Gerhard Schröder. Mogelijk zal hij het in 2006 opnieuw tegen Schröder opnemen.

Opiniepeilingen wijzen erop dat Stoiber nu landelijk een stuk populairder is dan de zittende bondskanselier. Ook zou Stoiber volgens bronnen overwegen zich kandidaat te stellen voor de opvolging van president Johannes Rau, die in mei volgend jaar vertrekt.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer