Onkerkelijkste kabinet voert toneelstuk op
DEN HAAG – „’t Begin van alle dingh is swaer”, schreef de Zeeuwse dichter J. de Brune ergens in de 17e eeuw. Dat alle begin ook in de 21e eeuw, ondanks de technische vooruitgang, nog steeds moeilijk is, bleek maandag weer eens. De beëdiging (voor het eerst in het openbaar) van het minst kerkelijke kabinet ooit draaide uit op een toneelstukje.
De ceremonie op Paleis Huis ten Bosch zou volgens planning om 11.40 uur beginnen, maar werd al ingezet (zoals via RTL en Radio 1 te volgen was) terwijl de NOS nog andere beelden uitzond.
Zodra duidelijk werd dat de beëdiging niet rechtstreeks via de publieke nieuwszender te volgen was geweest, besloten betrokkenen –naar verluidt op voorstel van premier Rutte– de ceremonie over te doen.
De koningin, toch al geen voorstander van de nieuwe openheid, reageerde onaangenaam verrast: „Niet toch? Dan wordt het een toneelstukje.”
De nepvertoning werd echter opgevoerd en via de NOS nu wel uitgezonden. De herhaling van de officiële beëdiging duurde ruim twee minuten, waarin de kijker de nieuwe ministers een voor een naar voren ziet stappen, richting de koningin, om de eed of belofte af te leggen.
De Rijksvoorlichtingsdienst gaf naderhand toe dat de beëdiging eerder was begonnen dan afgesproken. Premier Rutte, laconiek als altijd, tilde er niet zo zwaar aan. „Het ging even wat rommelig.”
Tijdens de beëdiging legden twee van de acht nieuwe ministers de eed af: de PvdA’ers Timmermans (Buitenlandse Zaken) en Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking). De anderen kozen voor de belofte. Van de zeven staatssecretarissen die ’s middags werden ingezworen, legde alleen PvdA’er Van Rijn (Volksgezondheid) de eed af.
Dat zo weinig bewindslieden kozen voor de eed (van de aanblijvende ministers legden vermoedelijk Rutte en Opstelten eerder ook de eed af), hangt samen met de „ongelovigheid” van het kabinet, zoals NRC Handelsblad dat maandag noemde. Nooit eerder kende een Nederlands kabinet volgens die krant zo weinig kerkgangers.
Premier Rutte is hervormd, Opstelten (Veiligheid en Justitie) remonstrants, Timmermans en Ploumen rooms-katholiek, maar „dat is het”, aldus de NRC, „wel zo’n beetje.” De religieuze bewindslieden trekken bovendien de scheiding van kerk en staat zo ver door dat ze zich in hun politieke handelen niet expliciet door het geloof laten leiden.
En hoewel VVD’er Hennis rooms-katholiek is opgevoed, behoort ze samen met PvdA’er Plasterk (Binnenlandse Zaken) tot de meest uitgesproken secularisten van het kabinet.
En het regeerakkoord mag dan ook seculier zijn, dat wil volgens de NRC niet zeggen dat de bewindslieden een „goddeloos leven leiden: vrijwel allemaal zijn ze netjes getrouwd en hebben ze twee of meer kinderen (behalve de premier dan, een verstokte vrijgezel).”
