De VVD-fractie heeft een nieuwe fractievoorzitter nodig omdat Blok, die tot de verkiezingen fractievoorzitter was, in het nieuwe kabinet Rutte/Asscher minister voor Wonen en Rijksdienst wordt. Overigens is op dit moment VVD-leider en formateur Rutte fractievoorzitter. Vanaf volgende week maandag is hij weer missionair premier en dus ook geen Kamerlid meer.

Zijlstra (43) is op dit moment demissionair staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Daarvoor was hij VVD-Kamerlid en daarvoor directeur/eigenaar van het projectmanagementbureau Improvex, waar hij zich onder meer bezighield met een nieuw financieel-expertise managementsysteem voor Shell. Politieke ervaring deed hij op als VVD-raadlid en VVD-fractievoorzitter in de gemeenteraad van Utrecht.

Als Kamerlid viel Zijlstra op door zijn helder taalgebruik en open manier van debatteren. Hij maakte deel uit van de parlementaire onderzoekscommissie onderwijsvernieuwingen die onder leiding stond van PvdA-Kamerlid Dijsselbloem. Dat Zijlstra in 2010 bewindspersoon zou worden, lag voor de hand.

Als staatssecretaris hield Zijlstra zich de afgelopen jaren bezig met het cultuurbeleid en het hoger onderwijs. Op beide terreinen nam hij impopulaire maatregelen. Hij sneed stevig in de subsidies voor de cultuursector. Hij wilde „minder financiële afhankelijkheid van de overheid en meer betrokkenheid van publiek en private partijen. Die maken de cultuursector sterker.” Daarom besloot Zijlstra de btw op podiumkunsten op te hogen van het lage naar het hoge tarief. Ook de plannen voor de bouw van een Nationaal Historisch Museum verdwenen in de prullenbak.

De bezuinigingen wekten de woede van de kunstwereld. In juni vorig jaar werd daarom de Mars der beschaving gehouden. Drieduizend mensen liepen van Den Haag naar Rotterdam. Uiteindelijk werd besloten om de bezuiniging op de podiumkunsten te schrappen.

Een echte staatssecretaris van Cultuur is Zijlstra nooit geweest. Inhoudelijke betrokkenheid bij dit beleidsonderdeel had hij niet. Hij schijnt liever thrillers en spionageromans te lezen dan echte literatuur.

Zijlstra kreeg het ook aan de stok met studenten. Hij kwam met een plan om langstudeerders een boete te geven. Studenten spraken spottend over „de Halbe-heffing”. Vele heftige protesten volgden, maar Zijlstra maakte zijn naam als vasthoudende Fries helemaal waar. Uiteindelijk werd in het lenteakkoord over de begroting voor 2013 tussen de fracties van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie, besloten de boete te schrappen. Ook wilde Zijlstra de basisbeurs voor master-studenten onder een sociaal leenstelsel brengen.

De Fries Zijlstra buigt dus niet zomaar. Hij is eigenlijk een vriendelijke houwdegen. Die eigenschap zal hem de komende tijd wel van pas komen, want het nieuwe kabinet gaat een aantal impopulaire maatregelen nemen die ook VVD-leden en -kiezers in hun portemonnee gaan voelen.