Afgelopen vrijdag werd Beiroet opgeschrikt door een enorme explosie op het Sassineplein in de overwegend christelijke wijk Achrafieh. De plaats van de aanslag was op nauwelijks 200 meter afstand van het gebouw van de Libanese politieke partij Kataeb, die ook wel de Phalange wordt genoemd.

Het is een christelijke, maronitische partij die bekendstaat om haar uitgesproken anti-Syrische standpunten en die deel uitmaakt van de door Sa’ad al-Hariri geleidde ”beweging van de 14e maart”. Toch bleek al snel dat niet de Kataebpartij maar generaal Wissam al-Hassan, die bij de aanslag het leven liet, het werkelijke doelwit was geweest.

Libanon is een land waar het altijd gonst van de complot­theorieën. Direct na de explosie begonnen Libanese politici met de beschuldigende vinger naar hun tegenstanders te wijzen. Er werd onmiddellijk een verband gelegd met de Syrische crisis, omdat Wissam al-Hassan tot het anti-Syrische kamp in Libanon behoorde.

Het leek een herhaling van het scenario van na februari 2005, toen de Libanese oud-premier Rafik al-Hariri op soortgelijke wijze om het leven kwam bij een bomaanslag en in eerste instantie Syrië en vervolgens Hezbollah werden beschuldigd.

Wissam al-Hassan had een belangrijke rol gespeeld bij het onderzoek naar de moord op Hariri. Hij was het hoofd van de Libanese binnenlandse veiligheidsdienst, en zijn departement heeft de afgelopen jaren in Libanon een aantal cellen opgerold die zouden spioneren voor de Israëlische Mossad. Vandaar dat volgens sommige Libanese media de Mossad achter de aanslag van 19 oktober zou zitten, als een soort vergeldingsactie.

Een van de belangrijkste vragen is wie er zullen profiteren van 
de moord op Wissam al-Hassan. Zaterdag bood de Libanese premier Najib Miqati reeds zijn ontslag aan. Miqati leidde een regering die werd gedomineerd door de sjiitische Hezbollah, dus vanuit deze optiek bekeken profiteert juist de Libanese anti-Syrische oppositie van de bloedige moord.

Er zijn echter redenen om aan te nemen dat de moord op 
Hassan wel eens een interne Libanese afrekening zou kunnen zijn. Hier dient de naam van de Libanese christelijke politicus Michel Samahah te worden genoemd.

Michel Samahah bekleedde eerder een ministerpost en stond dicht bij het regime in Damascus. Er wordt beweerd dat hij een persoonlijke vriend van de Syrische president Bashar al-Assad zou zijn. Op 8 augustus werd deze Samahah voor dag en dauw in zijn woning gearresteerd.

Samahah werd ervan beschuldigd dat hij een reeks aanslagen zou voorbereiden in vooral door soennieten bewoonde regio’s in het noorden van Libanon. Op deze wijze zou hij proberen de Syrische burgeroorlog naar Libanon te exporteren. Hij werd er bovendien van beschuldigd dat hij persoonlijk explosieven vanuit Syrië naar Libanon zou hebben vervoerd in zijn auto.

De vorige week vermoorde Wissam al-Hassan was direct verantwoordelijk voor de opzienbarende arrestatie van Michel Samahah.

In Libanon zijn alle politieke partijen ofwel pro-Syrisch of juist uitgesproken anti-Syrisch. Beide kampen lijken bepaalde veiligheidsdiensten te domineren. De anti-Syrische coalitie van Sa’ad al-Hariri domineert de door Wissam al-Hassan geleide binnenlandse veiligheidsdienst die verantwoordelijk was voor de arrestatie van Michel Samahah.

De algemene veiligheidsdienst wordt gezien als een verlengstuk van de sjiitische Hezbollah. Er beginnen geruchten te circuleren in Libanon dat er sprake zou zijn van een heuse oorlog tussen de verschillende veiligheidsdiensten, die alle tot een van de twee politieke kampen lijken te horen.

De moord op Hassan vrijdag zou wel eens onderdeel kunnen zijn van deze oorlog. Vooral ook omdat Hassan nauw betrokken was bij het organiseren van steun voor het Vrije Syrische Leger dat strijdt tegen het regime in Damascus. De waarschuwing van VN-gezant Brahimi dat de Syrische crisis de buurlanden dreigt mee te sleuren lijkt met de moord op Hassan bewaarheid te worden.