Prodi wil de terreinen waarop na 2004 met meerderheid van stemmen zal worden gewerkt, uitbreiden met bestrijding van fraude en belastingontduiking en begrotingsdebatten. De ontwerpgrondwet die de 105 leden tellende Europese Conventie deze zomer heeft opgesteld, handhaaft op deze terreinen het vetorecht van de lidstaten.

Prodi waarschuwde dat de uitgebreide Europese Unie onbestuurbaar zal worden en vastlopen als de ontwerpgrondwet niet op enkele belangrijke punten wordt verbeterd.

Een andere wijziging waar de commissievoorzitter voor pleit is het handhaven van de vertegenwoordiging van alle lidstaten in de Europese Commissie. De ontwerpgrondwet beperkt het aantal commissieleden in een EU van 25 lidstaten tot 15, maar Prodi vindt dat alle landen vertegenwoordigd moeten blijven. „De commissie is de schakel, het beeld van Europa in de lidstaten, in de hele wereld.”

Prodi zei verder dat hij zich kan voorstellen dat in de toekomst groepen EU-landen sneller gaan met beleid dan andere. Met de euro is dat al gebeurd: twaalf van de vijftien landen hebben de gemeenschappelijke munteenheid los van de rest ingevoerd. „Je kunt niet altijd met de snelheid van de traagste gaan”, aldus Prodi.

Op 4 oktober begint in Rome het beslissende debat over de grondwet. Voorzitter Franco Frattini, de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, heeft de partijen bezworen de moeizaam bereikte compromissen niet weer open te breken, maar dat heeft weinig uitgehaald. Voordat Prodi dinsdag zijn amenderingsvoorstellen bekendmaakte, hebben bijna alle 15 lidstaten en 10 aspirant-lidstaten al wijzigingsvoorstellen laten horen.

Groot-Brittannië heeft gezegd zijn vetorecht op gebieden als defensie, buitenlandse zaken, sociale zekerheid en belastingen niet te zullen opgeven. Spanje en nieuwkomer Polen willen opnieuw gaan onderhandelen over de ingewikkelde formule om te berekenen hoeveel gewicht de afzonderlijke lidstaten in de schaal leggen. Tsjechië, Oostenrijk, Portugal, Cyprus en andere kleine landen willen deel kunnen blijven uitmaken van de Commissie en zouden liever het huidige, roulerende voorzitterschap handhaven. De ontwerpgrondwet voorziet in een vaste voorzitter en minister van Buitenlandse Zaken.

De commissie heeft uiteindelijk geen stem bij het bepalen van de eindtekst. Alleen de lidstaten mogen die bepalen. De Nederlandse regering heeft dinsdag nog aan de Tweede Kamer geschreven grotendeels aan de ontwerpgrondwet te willen vasthouden.