Higgs eindelijk terecht
Het kan nog kleiner dan de minuscule atomen; neem bijvoorbeeld de protonen en neutronen waaruit ze zijn opgebouwd. Nog weer kleiner zijn de elementaire deeltjes: quarks, leptonen en bosonen. Luc Hendriks en Rob Walrecht maken in ”Higgs gevonden” op een heldere manier inzichtelijk hoe alle materie bestaat uit elementaire deeltjes en hoe ze zich verhouden met het higgsboson, dat onlangs is gevonden.
Na een algemene uitleg zoomen ze in op de bosonen, door hen „krachtdragers” genoemd. Deze zijn verantwoordelijk voor de vier fundamentele natuurkrachten. Een daarvan is het foton, het lichtdeeltje dat verantwoordelijk is voor de elektromagnetische kracht. Opvallend genoeg ontbreekt in de opsomming een deeltje voor de zwaartekracht: het graviton is nog zoek.
Dat was ook het geval met het higgsboson. Dat elementaire deeltje is nu, na 500 miljoen botsingen in deeltjesversneller LHC, vrijwel zeker ontdekt. Het wordt verantwoordelijk gehouden voor de massa van materie.
Net als een foton heeft het higgsboson het karakter van zowel een golf als een deeltje. Massa ontstaat wanneer een willekeurig elementaire deeltje door het overal aanwezige higgsveld beweegt. Daarin ontstaan higgsgolven zoals watergolven in water. Hoe meer het higgsveld het deeltje afremt, hoe hoger de higgsgolven, en hoe groter de massa van het deeltje.
De auteurs zijn erin geslaagd het abstracte verhaal met voorbeelden nog enigszins begrijpelijk te presenteren. Het instapniveau is echter vrij hoog: minimaal havo-eindexamen natuurkunde is een must.
Boekinformatie
”Higgs gevonden. Compleet overzicht van de bouwstenen van de materie”, Luc Hendriks en Rob Walrecht; uitg. Rob Walrecht Productions, Amersfoort, 2012; ISBN 978 9077 052 35 8, 16 blz.; € 9,50.
