Jammer voor het duo, maar het kwam van een koude kermis thuis. De rechter die de zaak behandelde, haalde als jeugdherinnering op dat hij als jochie nogal eens last had van een zwerende knie. Zijn moeder haalde dan bladeren uit de tuin die ze op de etterende bult legde. En warempel, binnen de kortste keren was de kwaal genezen. Dat kon je toch moeilijk kwakzalverij noemen?

Het al wat oudere voorval liet zien dat de officier en vooral de inspecteur werden gehinderd door een ernstige misvatting. Zij waren de gedachte toegedaan dat patiënten alleen beter kunnen worden als ze een reguliere behandeling ondergaan. Een behandeling dus uit de medische handboeken. Wie een andere aanpak verkiest, zou een knoeier zijn.

Deze dwaling is met name populair in kringen van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Op zich heeft die club een uitermate nuttige doelstelling, maar in zijn ijver om het badwater te zuiveren heeft hij helaas al heel wat kindertjes via het putje afgevoerd. Iemand die daarover kan meepraten, is Ines von Rosenstiel van het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis. Deze kinderarts stelde keer op keer vast dat patiëntjes met keel-, neus- en oorklachten vaste klanten werden. De klachten keerden almaar terug en de kinderen bleven kwakkelen. Ze zocht contact met een betrouwbare natuurgenezer en vroeg wat zij in huis had.

De dame in kwestie vertelde dat de oorzaak was gelegen in de darmen. Door het veelvuldig gebruik van antibiotica was de darmflora ontregeld en dat was volgens haar funest voor de weerstand van de desbetreffende kinderen. Zij werkte met preparaten, zogeheten probiotica, die het evenwicht in de darmen herstellen en boekte daarmee goede resultaten. Von Rosenstiel zocht uit of die aanpak deugdelijk was en ging met de natuurgenezer in zee. Ouders die ermee instemden, stuurde ze voortaan met hun zieke kinderen naar genoemde dame. Na verloop van tijd peilde Von Rosenstiel of het kroost baat had bij de probiotica. En wat bleek? Van de 25 kinderen die de adviezen van de natuurgenezer hadden opgevolgd, bleek 100 procent tot volle tevredenheid van de ouders te zijn opgeknapt.

Von Rosenstiel stuurde haar bevindingen naar het blad Medisch Contact, die ze tot afgrijzen van de Vereniging tegen de Kwakzalverij publiceerde. Nu wilde het geval dat de kinderarts lid was van deze vereniging. Ook zij moest namelijk niets hebben van prutsers. Maar dat mocht niet baten. Ze had iets verschrikkelijks gedaan door zich buiten de reguliere paden te begeven en werd prompt geroyeerd als lid. Al net zo’n vies gezicht trokken ze bij de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. De organisatie reageerde alsof er een zware misdaad was gepleegd. Geen kinderarts natuurlijk die het daarna aandurfde om het Amsterdamse voorbeeld te volgen.

Dat het reguliere Sanhedrin op dit punt nog steeds niets heeft geleerd, blijkt uit de jongste stunt van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Vorige week zaterdag kende ze de Meester Kackadorisprijs toe aan staatssecretaris Zijlstra van Onderwijs. Hij is de gebeten hond omdat hij studiefinanciering verstrekt aan jongeren die in het buitenland een opleiding volgen voor chiropractor, ook wel bottenkraker genoemd. Chiropraxie is volgens de kwakzalverbestrijders een alternatieve geneeswijze en daarom flauwekul.

Zelf heb ik de nodige (positieve) ervaringen met chiropractors, maar daarmee zal ik u niet vermoeien. Wel wil ik graag met u delen wat ik er de eerste keer in de wachtkamer hoorde. Omdat ik enige scepsis had, vroeg ik aan een andere wachtende of ik op een goed adres was beland. Hij zei mijn argwaan goed te kunnen begrijpen omdat hij zelf de eerste keer ook zo zijn twijfels had. Die waren evenwel als sneeuw voor de zon gesmolten. Hij had met eigen ogen gezien dat een oude dame naar binnen werd gedragen die verging van de rugpijn en na de behandeling wegliep alsof ze niets had gemankeerd. Even had hij nog gedacht dat hij in het ootje werd genomen, maar nadat hijzelf was geholpen wist hij wel beter.

Ik wil maar zeggen; dat het nut van behandelingen niet wetenschappelijk is bewezen, hoeft niet per definitie te betekenen dat ze geen effect hebben. Ook de reguliere medische stand zal dat moeten beamen. Eerder dit jaar stelde oud-minister Klink in zijn veelbesproken rapport over de zorgkosten vast dat van veel behandelingen in ziekenhuizen niet is bewezen dat ze werken. Waarom ze dan worden toegepast? Omdat de dokter denkt: „Het hielp bij Jan dus waarschijnlijk ook bij Piet.” Ervaringsgeneeskunde, heet dat. Van de kwakzalverbestrijders mag dat niet. Die laten chronische kno-patiëntjes liever in hun sop gaarkoken. Zegt u zelf: Wie is er nu eigenlijk Kackadoris?