De reden voor vervroegde verkiezingen die premier en Likudleider Netanyahu dinsdagavond in zijn televisiespeech gaf, is dat het kabinet geen overeenstemming kon bereiken over de begroting van 2013.

Maar het vervroegen van de stembusgang komt Netanyahu zelf ook heel goed uit. Zijn Likudpartij staat er namelijk goed voor in de polls. Zijn tegenstanders hebben onvoldoende tijd om zich goed voor te bereiden en hem naar de kroon te steken.

Netanyahu zal tijdens de verkiezingscampagne willen inspelen op angstgevoelens door de nadruk te leggen op de gevaren die Israël omringen. De grootste bedreiging is een nucleair bewapend Iran. Hij zal het publiek voorhouden dat hij kan voorkomen dat de Israëliërs onder de nucleaire dreiging komen te leven. Ook zal hij erop wijzen dat Israël in de afgelopen vier jaar weinig problemen heeft gehad met de veiligheid en dat zijn land tot nu toe relatief goed door de wereldwijde economische crisis is gekomen. Maar hij zal de bezuinigingen die volgend jaar nodig zijn zo veel mogelijk onbesproken willen laten.

De kans is groot dat Netanyahu volgend jaar opnieuw met de rechts-nationale en ultraorthodoxe partijen in zee zal willen. Het enige verschil zal zijn dat hij volgend jaar (met de verkiezingen achter de rug) bij de coalitieonderhandelingen pijnlijke concessies bij hen kan afdwingen.

De verkiezingen zullen op 22 januari worden gehouden, bijna vier jaar nadat de Israëliërs voor de laatste keer de stemlokalen betraden. Oorspronkelijk hadden ze in het najaar van 2013 moeten plaatsvinden.

Netanyahu heeft momenteel geen serieuze rivalen. De Arbeidspartij maakt onder Shelly Yacimovich weliswaar een comeback, maar het zal haar niet lukken met de centrum partijen en de linkse partijen een regering te vormen.

Na Netanyahu kan Tzipi Livni op de meeste steun rekenen als premier, zo blijkt uit een donderdag gepubliceerde peiling van het bureau Dialog voor het dagblad Ha’aretz. Zij krijgt de steun van 28 procent van de bevolking, Netanyahu 57 procent. Livni is uit de politiek gestapt nadat niet zij maar Shaul Mofaz de strijd om het partijleiderschap van Kadima won. Kadima onder Mofaz doet het echter slecht en een terugkeer van Livni is denkbaar.

Alleen oud-premier en oud-Kadima leider Ehud Olmert kan nog een echte concurrent worden voor Netanyahu. De vroegere Kadimaminister Haim Ramon vertelde de Tzahal legerradio woensdag dat hij in gesprek is met Ehud Olmert en oud-Kadimaleider Livni over de formatie van een nieuwe politieke partij, waarin ook Kadima en Yesh Atid van Yair Lapid moeten opgaan. Kadima kan onder de huidige leider Shaul Mofaz maximaal op zeven of acht zetels rekenen, in plaats van de 28 die het bij de verkiezingen in 2009 won.

Volgens de Dialog-peiling zou 24 procent van de bevolking Olmert steunen als premier, maar uit een vrijdagmorgen in The Jerusalem Post gepubliceerde poll van het bureau Smith Research blijkt, dat Olmert Netanyahu met 31 tegen 27 van de 120 zetels kan verslaan. Olmert moet dan wel een centrumpartij vormen met Tzipi Livni, Shaul Mofaz, Yair Lapid en de steun krijgen van de populaire vroegere chef-staf Ashkenazi. Ashkenazi zelf mag volgens de wet echter pas in februari 2014 actief worden in de Knesset.

Maar ook al zou een partij onder leiding van Olmert groter worden dan de Likud van Netanyahu, dan kan Netanyahu waarschijnlijk toch nog gemakkelijker een coalitie vormen.

Olmert trad in 2009 af vanwege verdenkingen van corruptie. De rechtbank sprak hem weliswaar vrij van de meeste aantijgingen. Hoewel de juridische procedures tegen hem nog niet zijn afgerond, hoeven deze mogelijk geen bezwaar te zijn voor een terugkeer.

Olmert heeft gezegd niets meer voor de politiek te voelen, maar dat er wel grote druk is om terug te keren. Volgens Ynet is de oud-premier „zeer ontdaan” over de manier waarop Netanyahu is omgegaan met de Verenigde Staten en de Iraanse en Palestijnse kwesties. „Hij is bezorgd over wat er kan gebeuren als Netanyahu nog vier jaar aan de macht blijft.”