Dat blijkt volgens hoogleraar reclassering dr. Peter van der Laan uit internationaal onderzoek door de Universiteit van Amsterdam en het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). De conclusies verschijnen volgende maand in een Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift. Van der Laan sprak donderdagmorgen op een congres in Groningen over de re-integratie van (ex-)gedetineerden.

Uit de studie blijkt verder dat het zinloos is de reïntegratie van gedetineerden al in de cel te laten beginnen. De resultaten van resocialisatie wijken niet af als de begeleiding pas na vertrek uit de gevangenis begint.

Volgens Van der Laan is er niet eerder internationaal onderzoek gedaan naar het nut van reïntegratieprogramma’s voor (ex-)gedetineerden. Vaststaat dat de inspanningen om recidive tegen te gaan resultaat hebben. „In het slechtste geval neemt de recidive met 5 procent af, in het gunstigste geval met 40 procent. Bovendien blijkt de re-integratie meer resultaat op te leveren als (ex-)gevangenen in plaats van groepsbegeleiding een individueel traject doorlopen.”

Hoe intensiever het programma, hoe groter het resultaat en hoe minder lang de begeleiding nodig is, stelt de hoogleraar reclassering. Ook blijkt dat re-integratieprogramma’s onder twintigers beter werkt dan onder tieners.

Per jaar keren ongeveer 33.000 ex-gedetineerden terug in de maatschappij. Zij hebben bij hun terugkeer meestal problemen met huisvesting, inkomen en schulden. Hierdoor gaan zij vaak opnieuw de fout in.

De overheid wil dat minimaal acht op de tien ex-gevangenen bovenstaande basisvoorzieningen hebben bij hun terugkeer in de maatschappij. Het ministerie van Veiligheid en Justitie en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) werken hiervoor samen aan het programma Sluitende Aanpak Nazorg. Bijvoorbeeld door gedetineerden scholing te bieden waardoor zij na hun gevangenisstraf makkelijker aan het werk komen. Als een gedetineerde schulden blijkt te hebben, krijgt hij bijvoorbeeld schuldhulpverlening.

Dat de inzet voor ex-gedetineerden klinkt als een beloning, kan Van der Laan zich wel voorstellen. „Maar ik kijk daar toch wat pragmatischer tegenaan. Als je niets zou doen, en de recidive niet minder wordt, dan draait de maatschappij uiteindelijk zelf op voor de kosten.”

In de gemeente Katwijk loopt in samenwerking met de Stichting Kocon een proef met individuele begeleiding van ex-gedetineerden. Van de 51 bezochte gedetineerden is niemand teruggevallen in detentie.