In de pensioenwereld vindt een ongekende kanteling plaats. De dominante pensioenregeling was al van eindloon naar middelloon gegaan. Daarna was er sprake 
van een beperkte indexatie en zelfs van een aantal jaren in het geheel geen indexatie. Vervolgens kwam een korting op het opgebouwde en ingegane pensioen in beeld.

Na de presentatie van de kabinetsplannen vorige week wordt er opgelucht ademgehaald, omdat de kortingen worden beperkt. Maar een korting van maximaal 7 procent in 2013 plus nogmaals een korting in 2014 van 7 procent is vergelijkbaar met het uitstellen van de pensioendatum met twee jaar bij een gelijkblijvende pensioenuitkering.

Ook bij pensioenregelingen waarbij de uitkering sterk afhankelijk is van de ingelegde premie en het rendement daarop, zullen de lagere rente en de stijgende levensverwachting voor lagere resultaten dan verwacht zorgen. Dat kan ertoe leiden dat werknemers gedwongen zijn hun pensioen­datum uit te stellen.

Overal gaan we in Nederland toe naar een minder zeker pensioen waarbij tegenvallende resultaten van invloed zullen zijn op het moment waarop met pensioen wordt gegaan. Ook de verhoging van de AOW-leeftijd draagt daaraan bij. Het is daarmee niet meer de vraag of we langer gaan werken, maar hoe we dit op een voor werkgever en werknemer acceptabele manier regelen.

Werkgevers moeten zichzelf de vraag stellen of hun personeelsbeleid toegesneden is op deze veranderende situatie. Vaak is dit niet het geval. Het is belangrijk nu hierop te anticiperen en het onderwerp op de agenda te zetten. Werkgevers zullen erover moeten nadenken hoe oudere werknemers nog van grote waarde kunnen zijn voor de onderneming. Denk hierbij aan doorstroming naar minder belastende functies of aan een coachende rol voor jongere werknemers. Aan werkgevers de taak om samen met werknemers te praten over optimale inzetbaarheid.

Marathon

Maar er is ook een belangrijke rol weggelegd voor werknemers. Zij moeten duidelijk maken dat ze een meerwaarde hebben voor de onderneming. De vele opgebouwde kennis en ervaring moet worden gedeeld met jongere collega’s. De oudere werknemer moet zorgen voor flexibiliteit en inzetbaarheid. Het is daarom belangrijk om bij te blijven op het gebied van automatisering en sociale media.

Maar ook een gezonde levensstijl kan bijdragen aan minder uitval op oudere leeftijd. Vergelijk het langer doorwerken met een marathon. Dat vereist intensief trainen en een goede gezondheid, om uitval zo veel mogelijk te voorkomen.

Langer doorwerken moet daarom zo snel mogelijk op de agenda van de onderneming komen.

Marcel van de Grift en Joost de Waard zijn respectievelijk senior pensioenadviseur bij Visser & Visser Pensioenadviseurs en adviseur HRM bij Visser & Visser HRM-adviseurs.