‘Chinese Kennedy’ werd te populair
PEKING (ANP) – Het doek lijkt gevallen voor de Chinese politicus Bo Xilai (63). Hij werd vrijdag uit de Communistische Partij gezet, zodat hij strafrechtelijk kan worden vervolgd. De voormalige rijzende ster van de Chinese politiek wordt in verband gebracht met de moord op de Britse zakenman Neil Heywood. De gewezen partijbons zou zijn positie hebben misbruikt om de misdaad gepleegd door zijn echtgenote te verdoezelen.
De politicus was tot dit jaar communistenleider in de enorme stad Chongqing. Hij trad er keihard op. Tientallen corrupte bestuurders werden opgepakt en geëxecuteerd. Mede daardoor wist hij de georganiseerde misdaad onder controle te krijgen. Critici zeggen dat Bo er niet voor terug deinsde om de wet te overtreden om de orde te handhaven. Onder de burgers was hij mateloos populair.
Bo viel op tussen de andere bestuurders van China. Hij is recht-door-zee, open, charismatisch en mediageniek, geen grijze muis. Hij wordt daarom wel vergeleken met de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Bo is daarnaast een maoïst van de oude stempel. Hij dwong ambtenaren tussen de proletariërs op het platteland te werken en liet arbeiders revolutionaire liederen zingen. Gezien zijn persoonlijke verleden is dat een opmerkelijke koers. Bo’s familie heeft namelijk geleden onder het juk van Mao Zedong, nadat zijn vader in ongenade was gevallen. Bo Xilai zat in een strafkamp, zijn vader werd opgepakt en gemarteld, zijn moeder werd doodgeslagen.
De nachtmerrie eindigde toen Mao in 1976 stierf. Diens opvolger Deng Xiaoping nam de familie in genade aan. Vader Bo Yibo kreeg een hoge functie in de partij en met de economische groei kreeg Bo Xilai een zorgeloos leven. Hij behoort tot de Kroonprinsen, zoals de bevoorrechte kinderen van de Chinese elite worden genoemd.
Bo Xilai stapte rond 1990 de politiek in. Hij werd burgemeester van Dalian in het noordoosten van het land. Bo wist de verouderde havenstad om te toveren in een modern zakencentrum. In 2001 werd hij gepromoveerd tot gouverneur van de regio waarin Dalian ligt. Bo maakte een einde aan de corruptie waaronder het gebied gebukt ging.
In 2004 maakte hij de overstap naar Peking, het centrum van de macht. Hij werd minister van Handel en was een van de weinigen die met premier Wen Jiabao op rondreis door Europa mocht. Drie jaar later werd hij overgeplaatst naar Chongqing. In het zogeheten Wilde Westen van China maakte hij furore, misschien wel te veel. Daarvoor moet hij nu wellicht de prijs betalen.