Donderdag precies twee jaar geleden boorden American Airlines-vlucht 11 en United Airlines-vlucht 175 zich in de torens van het World Trade Center in New York. De Verenigde Staten kondigden daarop een wereldwijde oorlog tegen het terrorisme aan. Anno 2003 is het aantal aanslagen alleen maar toegenomen, is het einde van de strijd nog lang niet in zicht en is er van een overwinning al helemaal geen sprake.Op 1 mei van dit jaar verklaarde president George W. Bush dat de strijd tegen het terrorisme „zich op een keerpunt bevond.” „De oorlog is nog niet voorbij, maar hij is niet eindeloos”, verzekerde het Amerikaanse staatshoofd zijn landgenoten en de rest van de wereld. Mogelijk was Bush enigszins overmoedig geraakt door de militaire successen in de oorlog tegen Irak. Want elf dagen later vielen er 35 doden bij een aan al-Qaida toegeschreven aanslag in de Saudische hoofdstad Riyad. Korte tijd later volgde een serie bloedige zelfmoordmissies in Casablanca. Om over de talloze aanvallen op Amerikaanse en Britse soldaten in Irak nog maar te zwijgen.

De strijd tegen het terrorisme is bepaald niet voorbij en bevindt zich evenmin op een keerpunt, zoals Bush graag wil doen geloven. Sterker nog: sinds het instorten van de Twin Towers en de oorlog in Afghanistan zijn er wereldwijd meer terroristische aanslagen gepleegd dan ooit tevoren. Het gevreesde netwerk van Bin Laden bewijst keer op keer nog springlevend te zijn. Van enige paniek of van terroristen die als opgejaagd wild over de aardbol zwerven, lijkt bitter weinig sprake te zijn.

Natuurlijk zijn er ook successen in de ’nieuwe oorlog’ geboekt. Door intensieve samenwerking van inlichtingendiensten zijn tientallen aanslagen verijdeld. Wereldwijd zitten meer dan 3000 mensen vast op verdenking van terroristische activiteiten. Een aantal van hen vormt een uiterst waardevolle bron van informatie. Ook in militair opzicht zijn de inspanningen niet vruchteloos geweest. Een groot deel van de infrastructuur van al-Qaida in Afghanistan is vernietigd. Ook in Irak hebben de Amerikanen diverse terroristische organisaties gevoelige slagen toegebracht.

Al die ogenschijnlijke successen kunnen echter niet verhullen dat het fundamentele onderliggende probleem van het terrorisme -de haat tegen het Westen in het algemeen en tegen de Verenigde Staten en Israël in het bijzonder- alleen maar groter is geworden. De Amerikaanse militaire technologie mag dan op het slagveld superieur zijn, ze is totaal ongeschikt om de Arabische harten en hoofden voor zich te winnen. Die strijd om de sympathie van de islamitische wereld hebben de VS al langgeleden verloren.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle schuld daarvoor bij Washington ligt. Een aanzienlijk deel van de anti-Amerikaanse en antiwesterse sentimenten onder moslims is te verklaren vanuit religieuze motieven en het gebrek aan vooruitgang in de Arabische samenlevingen. Het betekent ook zeker niet dat terreur niet met alle mogelijke middelen moet worden bestreden.

Zo lang er echter mensen zijn die het Westen haten, zal terreur, mede als reactie op het huidige Amerikaanse buitenlands beleid, blijven bestaan en zelfs toenemen. Totdat die dreiging is verdwenen, zal ook de oorlog tegen het terrorisme voortduren.