„Kinderen begrijpen in preken meer dan we denken”
AMERSFOORT – „Dominee, ik krijg de jongens niet meer mee naar de kerk!” Die hartenkreet komt volgens ds. E. K. Foppen steeds vaker voor in hervormd-gereformeerde kring. „De urgentie van de inwijding van kinderen in de heilgeheimen is groot.”
De hervormde predikant uit Katwijk sprak zaterdag in Amersfoort tijdens de studiedag ”Inwijden in heilgeheimen. Over kinderen, jongeren en de kerkdienst”. De studiedag was georganiseerd door Areopagus, een centrum voor contextuele en missionaire verkondiging (onderdeel van de IZB), in samenwerking met uitgeverij Boekencentrum.
Inwijding van kinderen in de heilgeheimen van de christelijke godsdienst is heel belangrijk, zei ds. Foppen. De predikant erkende dat het inwijden van kinderen in de heilgeheimen altijd al op weerstand gestuit heeft, maar die is volgens hem tegenwoordig groter dan vroeger. Hij haalde een oude vrouw uit Katwijk aan die zeer met haar kinderen en kleinkinderen meeleefde, maar die toch zei: „Ik ben zo blij dat ik mijn kinderen vandaag niet hoef op te voeden. De wereld is zo anders dan vroeger, zo veel harder tegen God.”
Vroeger waren er meer referentiepunten die leidden tot de kerk en tot het geloof, aldus de predikant. Hij noemde de catechese, de jeugdverenigingen, de kerkdienst en het „geloven op gezag.” „Vroeger waren er veel vormen, maar die droegen je wel door de puberteit. Tegenwoordig vertrekken pubers sneller.”
De predikant vroeg zich op een bepaald moment af of hij zich tijdens de catechese zou moeten aanpassen aan de flitsende wereld van de jongeren met computers en smartphones. Een meisje zei echter tegen hem: „Ik kijk op school al de hele dag naar een scherm. Een filmpje is best leuk, maar vertelt u mij maar gewoon Wie God is.”
De predikant acht de hele kerkdienst geschikt voor de inwijding van kinderen. „De gemeente is een gezin, en Vader wil Zijn kinderen toch ook wel een keer allemaal bij elkaar zien en spreken? Daarbij moeten predikanten de moed hebben eenvoudig en existentieel te preken. Kinderen begrijpen meer dan we denken.”
Prof. dr. E. R. Jonker, emeritus hoogleraar praktische theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit, noemde „het verhaal” van grote betekenis voor kinderen, waarbij predikanten gewoon een verhaal uit de Bijbel kunnen vertellen. Kinderen moeten de ruimte krijgen om de verhalen in hun eigen leefwereld te kunnen plaatsen, omdat het „wonen in een verhaal” voor hen een manier is om de wereld te leren kennen.
Godsdienstpsycholoog dr. Hanneke Schaap-Jonker ging tijdens een workshop in op de voorbereiding van een moeilijk Bijbelgedeelte met het oog op jongeren. Ze noemde als startpositie: het zoeken van de leefwereld van de jongeren. Verder wees ze op het belang van het concreet maken van begrippen. „Beide dingen dragen bij aan het bereiken van het hart van kinderen.” Een verhaal kan daarbij een goed middel zijn. Toch is de psychologe huiverig voor het leggen van een te snelle link naar het hier en nu.