Het CIS vierde zijn tienjarig bestaan met een studiedag: ”Rust in een 24/7-economie. Over de actuele betekenis van de sabbat in het licht van de levende Joodse traditie”.

Over de overeenkomst tussen sabbat en zondag berichtte ds. Aart Brons, Israëlconsulent voor het CIS, vanuit Jeruzalem. Volgens hem is de sabbat wat rust betreft vergelijkbaar met de Nederlandse zondag vroeger. „Er daalt dan een rust over het land. In de synagogen wordt de sabbat feestelijk begroet.” De sabbat is voor hem een goede dag om te rusten vóór de zondag.

De vorige Israëlconsulent, drs. Kees Jan Rodenburg, wees op het verschillende karakter van de sabbat en de zondag: de sabbat is een dag van rust, de zondag de dag voor het vieren van de opstanding van Christus.

Hij vertelde dat Israël een lange werkweek van zes dagen telt, waarna er maar één dag is om tot rust te komen. „De druk op het leven in Israël is groter en de behoefte aan adempauzes ook. Het ritme van zes dagen werken en een dag rust geeft een ander ritme in de samenleving.” Ds. Rodenburg kan wel genieten van de twee vrije dagen in Nederland, maar tegelijkertijd verlangt hij terug naar de sabbatsrust in Israël. „De sabbat is een andere dag. Hij geeft rust en stabiliteit.”

Ds. Rodenburg, directeur van Near East Ministries, attendeerde op het tegendraadse en onnavolgbare karakter van de sabbat: mensen mogen bijvoorbeeld wel studeren, maar geen scheppende arbeid verrichten. God rustte immers op de sabbat van het scheppen. Hij verwonderde er zich eens over dat een rabbi op de sabbat brood sneed. Dat gebeurde echter met een mes dat voorafgaand aan de sabbat geheiligd was en op een aparte plaats was neergelegd. Dat mes mag op de sabbat alleen voor dat ene doel gebruikt worden.

Tijdens zijn workshop vroeg ds. Rodenburg wat mensen die in Israël geweest waren, geraakt had bij de viering van de sabbat. Een vrouw die tien jaar in Israël had gewoond, sprak van „een dimensie die je omwikkelde.” Een ander noemde de feestelijke sfeer aan het begin van de sabbat. Een derde vond het opmerkelijk dat de sabbat op vrijdagavond begint en van donker naar licht gaat.

Over dat andere karakter van de sabbat sprak rabbi Moshe Silberschein, rector van het Schechter­instituut in Jeruzalem. De dag is volgens hem zowel een herinnering aan de schepping als aan de uittocht uit Egypte. Hij noemde de sabbat een dag van blijdschap en heiliging, een dag van gemeenschap en liefdezangen voor God. Daarbij citeerde hij rabbi Yannai, die voor de sabbat zijn beste kleren aantrok en zei: „Kom, o bruid!” Een andere rabbi hechtte zo veel waarde aan de sabbat dat hij stelde dat de Messias zou komen als het hele volk de sabbat goed onderhield.

De Joodse docent onderscheidde de vrijdagavond, wanneer de sabbat begint, van de zaterdag. De vrijdagavond staat in het teken van blijdschap en gemeenschap, met zingen, goed eten en bijeen zijn als gezin. De zaterdag draagt meer het karakter van bezinning.

Rabbi Silberschein vindt niet dat christenen de sabbat moeten gaan houden. „Wij houden de sabbat op onze manier, laten de christenen de rustdag op hun manier houden. De Schrift geeft geen blauwdruk.”

Ds. Visser nieuwe voorzitter CIS

Ds. N. M. Tramper uit Vlaardingen treedt terug als voorzitter van het Centrum voor Israël Studies (CIS). Dat maakte directeur dr. M. C. Mulder donderdag bekend. De opvolger van ds. Tramper is ds. A. Visser, toekomstig hervormd predikant van Garderen.

Ds. Tramper, voorzitter sinds de oprichting, noemde het CIS een uniek samenwerkingsverband. Hij waarschuwde voor toenemende antisemitische tendensen, ook in Nederland.

Er is, aldus ds. Tramper, veel verwarring onder theologen over Israël. Hij herkende zich niet in het geschetste beeld van christenzionist. Hiermee doelde hij op de deze week gepubliceerde open brief van dr. Steven Paas sr. en dr. Jos Strengholt, waarin bezwaar gemaakt wordt tegen pogingen om het klassieke christelijk geloof te verbinden met Israël en het judaïsme.

De scheidend voorzitter wees ten slotte op het belang van de wekelijkse rustdag: „De samenleving draait kapot als het zo doorgaat.”