”Het Hitler-Hess Bedrog. Het best bewaarde geheim van WOII”
Auteur: Martin Allen
Uitgeverij: Balans, Amsterdam 2003; 316 blz.
ISBN 90 5018 607 6, € 22,50. Wat was Hitlers plaatsvervanger Rudolf Hess van plan toen hij mei 1941 met zijn Messerschmitt naar Schotland vloog? Martin Allen doet in ”Het Hitler-Hess Bedrog” een poging een van de grootste raadsels van de Tweede Wereldoorlog op te lossen.

De parachutesprong van Rudolf Hess in de duistere nacht van 10 mei 1941 en zijn landing op het Schotse landgoed van Lord Hamilton zijn het begin van eindeloze speculatie. De Britse premier Winston Churchill bestempelde Hitlers plaatsvervanger als „gestoord.” Ook Hitler zelf verklaarde zijn loyale dienaar voor „krankzinnig.”

De werkelijke achtergrond van deze mysterieuze actie is nooit opgehelderd. Hess zelf, levenslang gevangen in Spandau bij Berlijn, bleef over zijn motieven hardnekkig zwijgen. Martin Allen volgt in eerste instantie de meest gangbare verklaring: Hess ondernam de trip naar Groot-Brittannië om een vredesverdrag tussen nazi-Duitsland en Engeland tot stand te brengen. In Schotland hoopte hij de leiders te ontmoeten van degenen die, anders dan Churchill, een vredesverdrag met Hitler wilden sluiten.

Allen schildert in zijn boek, volgens de uitgeverij „een documentaire met de allure van een oorlogsthriller”, de talloze pogingen van nazi-Duitsland om te komen tot een vredesregeling met Engeland. Volgens Allen wilde Hitler allesbehalve oorlog met Frankrijk en Engeland. De Führer zou zich totaal hebben verkeken op de oorlogsverklaring van deze twee landen toen Duitsland op 1 september 1939 Polen binnenmarcheerde.

Keer op keer zocht Adolf Hitler in het geheim contact met de Britten. Allen: „Tegen de zomer van 1940 begreep Engeland dat deze geheime, door Hitler gedane vredesvoorstellen een psychologisch smetje waren op het karakter van de Führer, dat Engeland bekwaam en listig tegen Duitsland kon uitspelen.”

Volgens Allens theorie zag de Britse geheime dienst Hitlers verlangen naar vrede met Londen als een zwakheid die uitgebuit kon worden. Toen Hess in Schotland landde, was hij volgens Martin Allen in de val gelopen. De val was niet uitgezet door een paar Britse politici die vrede met Duitsland wilden, maar door een sectie van de Britse geheime dienst: Special Operations Exective, beter bekend als SO1.

Degenen die de val voor Hitler en Hess uitdachten deden dit niet achter de rug van Churchill om, maar hadden zijn volledige steun. Doel was Hitler ervan overtuigen dat er zogenaamd een aantal dissidenten binnen Churchills partij zaten die bij machte waren Churchill af te zetten en die vrede wilden sluiten met nazi-Duitsland. SO1 dacht dat men op deze wijze Hitler zou aanmoedigen Rusland aan te vallen omdat vrede aan het front in het westen in het verschiet lag. Uiteindelijk viel Hitler inderdaad Rusland aan op 22 juni 1941 en kreeg Engeland meer lucht, omdat Duitsland nu op twee fronten oorlog moest voeren.

De Britten hebben de operatie nooit onthuld omdat de gevolgen van Hitlers aanval op de Sovjet-Unie verschrikkelijk waren. Niet minder dan 20 miljoen Russen lieten het leven als gevolg van de aanval van nazi-Duitsland. Onthulling van de operatie zou, aldus Allen, „de Britse vijanden een mogelijkheid hebben gegeven de Britse perfiditeit aan de kaak te stellen en de naoorlogse positie van Groot-Brittannië in de wereld van buitenlandse zaken hebben kunnen schaden.”

En: „Met de onzekerheden en angst voor de Koude Oorlog kwam ook de vrees dat de onthullingen Stalin een excuus in handen zouden geven om de westerse landen van bedrog te beschuldigen, waardoor hij een zeer sterk propagandapunt scoorde en de spanning weer zou kunnen opvoeren.”

Heeft Allen met zijn boek een van de grootste raadsels uit de Tweede Wereldoorlog opgelost? Nee, want zijn bewijsstukken zijn niet overtuigend. Hij veronderstelt heel veel. Hij gebruikt regelmatig zinnen als: „Het is al vaker gesuggereerd…”, „Hieruit kan geconcludeerd worden…”, „Hij moet ook begrepen hebben dat…” enzovoort.

Kwalijk valt Allen te nemen dat hij met geen woord rept over de mogelijkheid dat de man die naar Schotland vloog niet Hess was. Deze theorie wordt de laatste jaren door verschillende historici verdedigd. Allen zwijgt hierover. Paste het niet in zijn theorie? Wie komt met het verlossende woord over Hess?