Analyse: Opmars PvdA dankzij missers SP
DEN HAAG – De opmars van de PvdA in de peilingen is niet te stuiten. Het lijkt niet langer te gaan om de tweestrijd Roemer-Rutte, maar om Samsom-Rutte. Wat zijn daarvan de oorzaken?
Wetenschappelijk zijn ze niet, opiniepeilingen. Politicologen lopen terecht te hoop tegen de stelligheid waarmee opiniepeilers hun aantallen presenteren. Peilingen kunnen wel een trend aangeven. En die is de laatste weken helder. De PvdA is aan een opmars bezig ten koste van de SP. Maurice de Hond peilde vorige week nog 18 zetels voor de PvdA en nu 25. Volgens Ipsos Synovate kan de partij van Samsom bij verkiezingen op dit moment zelfs rekenen op 30 zetels, dat is een winst van 4. Daarmee komt de PvdA boven de SP uit.
De winst van de PvdA gaat ten koste van de SP. Volgens onderzoeksbureau Synovate komt de SP op 24 zetels. De partij van Roemer moet ook bij De Hond inleveren. De socialisten komen nu uit op 29 zetels. Nog altijd meer dan de PvdA, maar wel een verlies van 6 zetels in vergelijking met vorige week.
Door de verschuiving in kiezersgunst lijkt het niet langer te gaan om een tweestrijd tussen VVD-lijsttrekker Rutte en zijn SP-collega Roemer, maar tussen Rutte en Samsom. Het valt niet uit te sluiten dat de PvdA nog verder stijgt vanwege het bandwagoneffect. Kiezers willen op de paradekar (bandwagon) springen omdat ze graag bij een winnaar horen. Zo bezien kan de PvdA de VVD nog naar de kroon steken als grootste partij.
Wat ging er mis in de campagne van de SP waardoor het vertrouwen zo drastisch slinkt?
Allereerst maakte Roemer tijdens drie belangrijke tv-debatten geen overtuigende indruk als kandidaat-premier. Uit onderzoeken bleek dat de PvdA’er Samsom het volgens kijkers beter deed dan zijn SP-uitdager.
Verder kreeg Roemer gedurende de campagne door zijn eigen toedoen het beeld van een zwalker opgeplakt. Zijn belangrijkste misser was de bewering dat Nederland bij het overtreden van de Brusselse 3 procentnorm voor het overheidstekort geen boete aan Europa zou betalen: „Over my dead body.” Hij slikte enkele uren later die uitspraak weer in en keerde daarna terug tot zijn eerdere standpunt. Dat is funest.
Ook kwamen er kritische geluiden over de manier waarop hij jaren geleden zijn wethouderschap in Boxtel vervulde.
Ten slotte lijkt het er op dat de campagne van De Telegraaf tegen Roemer effect sorteert. De SP-voorman wordt daarin weggezet als sulletje. De ANP-foto tijdens een lijsttrekkersdebat waarop hij een Fanta met een rietje drinkt, is dan zomaar beeldbevestigend. Het bandwagoneffect doet de rest.
