Vooral de hervorming van de arbeidsmarkt en de integratie van de financiële markten gaan volgens de Commissie te traag. Ook moet er meer geïnvesteerd worden in kennis en onderwijs. Daarnaast zijn nieuwe stappen nodig om de pensioenen betaalbaar te houden als straks de vergrijzing toeslaat.

Voorzitter Prodi van de Europese Commissie zei tijdens een persconferentie dat de EU-staatshoofden en regeringsleiders in Barcelona moeten laten zien dat ze ’de baas zijn over hun regeringen’. „Het kan niet zo zijn dat we alleen met voorstellen komen, maar dat er niets gebeurt”.

In het voorjaar van 2000 stelden de EU-leiders in de Portugese hoofdstad Lissabon een lijst maatregelen op die van de Europese economie binnen tien jaar „de meest concurrerende” ter wereld moesten maken. Een van de doelstellingen was dat de arbeidsdeelname in de EU in 2010 gestegen zou moeten zijn van 61 naar 70 procent van de beroepsbevolking, een niveau dat Nederland overigens op dat moment al had bereikt.

De Europese Commissie constateert echter dat van een aantal afgesproken hervormingen het ultimatum inmiddels is verstreken, zonder dat er knopen zijn doorgehakt. Zo is er nog steeds geen Europees octrooirecht. Ook over een Europese navigatiesatelliet hebben de lidstaten tot verdriet van de commissie nog geen overeenstemming weten te bereiken.

Tijdens de top in Barcelona zullen de EU-leiders de uitvoering van de ’Lissabon-agenda’ evalueren, zoals ze dat in maart vorig jaar ook in het Zweedse Stockholm hebben gedaan. Net als toen klaagt de Commissie over het gebrek aan daadkracht van de lidstaten. Er is wel vooruitgang geboekt, maar niet voldoende. Terwijl de succesvolle overgang naar de euro toch laat zien dat de EU tot iets in staat is, aldus de Commissie.

Het dagelijks bestuur waarschuwt dan ook dat de einddoelen van ’Lissabon’ niet worden gehaald als de lidstaten hun leven niet beteren. Commissievoorzitter Prodi vindt het gebrek aan besluitvaardigheid over de navigatiesatelliet Galileo „een duidelijk voorbeeld van de onhoudbare situatie”. Als er in Barcelona weer geen besluit valt over dit project, is Galileo ’dood’, waarschuwde hij. Een aantal lidstaten, waaronder Nederland, weigert te investeren in Galileo uit vrees dat de satelliet zijn geld niet zal opbrengen.