Bijna om de minuut klinkt het doordringende geluid van opstijgende luchtreuzen boven het dorp. Als donkere sigaren steken de toestellen af tegen de strakblauwe avondlucht.

In cultureel centrum De Olm liepen de gemoederen gisteravond hoog op tijdens een vergadering van de dorpsraad met verontruste inwoners. Terwijl de raad opnieuw met de politiek in gesprek is, moedigt hij de inwoners aan ook op minder parlementaire wijze te laten merken dat de leefbaarheid in het dorp ver beneden de maat is. En dat wordt de komende jaren alleen nog maar erger.

Aanleiding voor de bijeenkomst is de rekenfout van Schiphol die eind juni ontdekt werd. Die heeft tot gevolg dat de luchthaven op de Zwanenburgbaan dubbel zo veel vluchten moet verwerken als de achttien per uur die volgens de Luchthavenwet zijn toegestaan. Schiphol heeft staatssecretaris Schultz van Haegen (Verkeer en Waterstaat) daarom gevraagd de wet aan te passen. Het gevolg van de extra vluchten is echter dat Zwanenburg, Zaandam-Oost, Oostzaan en Landsmeer meer geluidshinder gaan ondervinden dan was beloofd. Zwanenburg-West ondervindt bovendien ook nog eens grote overlast van de nieuwe Polderbaan.

„Onaanvaardbaar”, is de teneur tijdens de bijeenkomst. Het dorp, halverwege tussen Amsterdam en Haarlem, voelt zich „gemangeld tussen twee banen. Alle mooie bespiegelingen dat het hier door de aanleg van de Polderbaan rustiger zou worden, komen niet uit. Steeds weer worden beloften gebroken en toezeggingen niet nagekomen.”

Directeur G. Cerfontaine van Schiphol zegt niets voor Zwanenburg te kunnen doen. Hij blijft binnen de regels, doordat minder dan 10.000 huizen door de grote overlast getroffen worden. Daarom richt de dorpsraad zich nu op de overheid, die volgens hem de regels moet aanscherpen. De raad is ondertussen zijn archief aan het doorspitten, op zoek naar toezeggingen uit het verleden dat vliegtuigen op de Zwanenburgbaan alleen in zuidelijke richting zullen opstijgen.

Voorlopig zit Zwanenburg in de herrie, met het perspectief dat het de komende jaren nog erger wordt. Een vrouw rijst op en wijst op de gehoorapparaten in haar beide oren. „Ik heb veel last van de herrie. Het isoleren van ons huurhuis wordt steeds maar uitgesteld. ’s Nachts is het een lawaai alsof er twintig muggen rond je hoofd vliegen.”

Een op de drie inwoners kan bijzonder slecht tegen het geluid, zegt oud-huisarts C. van Ojik, die al tientallen jaren actie voert tegen de overlast. Hij is somber gestemd. „Schiphol wil waarschijnlijk naar een miljoen vliegbewegingen per jaar. Dat mag volgens de huidige wetgeving. Het aantal vliegbewegingen op de Polderbaan zal verdubbelen.”

Zwanenburg wordt er zwaar door getroffen. Een deel van de huizen is niet voldoende geïsoleerd. Andere zijn dat wel, maar dan is het er ongezond, want de bewoners houden ramen en ventilatieroosters dicht. En wie in de tuin zit, krijgt tientallen keren per uur het snerpende geluid van een opstijgend vliegtuig over zich heen. Om nog maar te zwijgen over de uitstoot van uitlaatgassen en de veiligheidsrisico’s.

Minder lawaaierige vliegtuigmotoren zijn volgens de fabrikanten niet te verwachten, weet Van Ojik. „Vroeger zijn ons fluisterende reuzen beloofd. Het zijn de grootste lawaaibakken die er zijn.”

Een oudere man vertelt over zijn aandeel in de acties die het dorp in de jaren zeventig voerde. „Daarvoor heb ik voor de rechtbank gestaan.” De sfeer in de zaal wordt grimmiger. „Bommen gooien”, schreeuwt een rood aangelopen man. Hij krijgt geen steun. „Maar Schiphol is wel kwetsbaar. We kunnen daar heel lastig zijn zonder dat de veiligheid in gevaar komt”, weet een ander. Zijn oproep aan de dorpsraad en Van Ojik om het voortouw te nemen, vindt geen gehoor. Zij blijven met de politiek in gesprek, dus het zou onverstandig zijn als ze ook andere acties zouden leiden, verklaren ze. De vorige acties werden anoniem voorbereid, want anders wordt het op de persoon gespeeld, geeft de raad als tip.

Voor Schiphol-topman Cerfontaine hebben de inwoners geen goed woord over. „Hij zal niets meer doen dan het uitdelen van een pepernoot door wat extra isolatie aan te bieden. Doelbewust heeft hij de staatssecretaris misleid door haar voor te houden hoeveel banen er moeten verdwijnen als het vliegverkeer wordt beperkt. Uit onderzoek blijkt dat hij zich van grove leugens heeft bediend.”

De politiek moet een rem zetten op de groei van Schiphol, vinden de Zwanenburgers. Daarnaast moet het isoleren van huizen zo snel mogelijk worden doorgezet. Woensdag kreeg de Tweede Kamer 500 handtekeningen vanuit Zwanenburg-West aangeboden. De dorpsraad houdt zich duidelijk aanbevolen voor onparlementaire acties vanuit de bevolking. „De politiek moet weten hoe groot de nood hier is.” De draaiboeken daarvoor uit de jaren zeventig zijn nooit bij het oud papier gegaan.