„Geen biefstuk bij ledlicht”
APELDOORN – Lichtontwerper Henk van der Geest is ontevreden met het gloeilampenverbod dat zaterdag ingaat. „Vervangers hebben niet de schittering van de gloeilamp.”
Samen met andere lichtfanaten richtte Van der Geest in 2009 Human Lights Watch op. Een club met de leus ”Spaar de gloeilamp”.
Volgens de organisatie zijn lichtkwaliteit, kleurweergave, gezondheid, duurzaamheid en gebruik van groene stroom niet meegenomen in de argumenten om de gloeilamp te verbannen. Bovendien zou de consument „eenzijdig worden geïnformeerd.”
Is deze dag een donkere dag voor het licht?
„Voor mij wel. Met spaarlampen en andere vervangers bereik je niet de schittering van de gloeilamp. De lichtkwaliteit is heel anders. Ik zeg altijd: wat de zon is voor de dag, is de gloeilamp voor de nacht.
Voor mijn werk als lichtontwerper kom ik veel in musea en historische gebouwen. De ban op de gloeilamp is echt een ramp voor de lichtcultuur. Om een historisch gebouw goed tot zijn recht te laten komen, heb je een gloeilamp nodig. Waardige vervangers zijn er niet.”
Heeft de techniek de argumenten tegen gloeilampvervangers niet achterhaald?
„Nee. Ondanks de techniek is de lichtkwaliteit nog steeds minder dan van de traditionele gloeilamp.
Doordat spaar- en ledlampen een kleiner spectrum aan licht uitzenden, is de kleurweergave van alles om je heen anders. Je ziet in 20 procent van de gevallen niet de ware kleur.”
Hoe staat Human Ligths Watch ervoor?
„Licht is leven en al het leven is afhankelijk van het licht. Vandaar kozen we drie jaar geleden de naam, met een knipoog naar Human Rights Watch.
Er is sinds 2009 nog op geen enkele manier aangetoond dat het gloeilampenverbod tot vermindering van elektriciteitsgebruik heeft geleid. Het verbod lijkt dan ook op symboolpolitiek. Zeker gezien het feit dat de meeste energieverspilling op lichtgebied overdag plaatsheeft in winkels, kantoren en fabrieken. Niet bij de consument. Het aandeel verlichting in huishoudens is berekend op 3 procent van de totale energie voor verlichting.
Maar de propaganda voor de nieuwe verlichting was afgelopen jaren zo sterk, daar konden we niet tegenop. We zijn minder actief.”
Wilt u de gloeilamp terug?
„Dat zal misschien lastig gaan. Maar voor het huiselijk gebruik zou het eigenlijk moeten. Want het erge vind ik nu dat de keuzevrijheid is afgenomen van mensen. Wil je je huis sfeervol verlichten? Dat kan nu niet meer met gloeilampen.”
Hoe nu verder. Persoonlijk en professioneel?
„In mijn woonkamer komt geen spaar- of ledlamp. Een van mijn favoriete uitspraken is: geen biefstuk bij ledlicht. Daarom kom ik ook niet meer in een van mijn favoriete restaurants. Zelf gebruik ik thuis eco-halo- geenlampen, oftewel hele zuinige gloeilampen. Ik heb voorlopig nog een aardige voorraad.
Voor mijn werk maak ik nauwelijks gebruik van traditionele gloeilampen. Tegen energiezuinige verlichting op zich heb ik niets. Vandaar dat ik in mijn professie geregeld ledlampen inzet, wanneer dat past.”