Enkele dagen geleden verliet de Saudische vorst Abdullah het Saudische koninkrijk met onbekende bestemming. Er werd weinig ruchtbaarheid gegeven aan het hele gebeuren. Van officiële zijde werd slechts bekendgemaakt dat kroonprins Salman tijdens de afwezigheid van de Saudische vorst diens taken zal waarnemen.

Het bijna geruisloze vertrek van de Saudische koning leidde tot allerlei speculaties. Algemeen wordt er vermoed dat de vorst, wellicht met een tussenstop in Marokko, op weg is naar de Verenigde Staten om hier wederom een operatie te ondergaan. Bij de recente top van de islamitische landen in Mekka viel reeds op hoe moeizaam de Saudische vorst zich bewoog en hij maakte de indruk pijn te lijden.

De gezondheidstoestand van de koning roept de aloude vraag op naar de stabiliteit van Saudi-Arabië, die nauw is verbonden met de stabiliteit van het Saudische koningshuis. Volgens waarnemers wordt deze laatste echter ernstig ondermijnd door de traditionele, merkwaardige, van zaken rond de erfopvolging.

Koning Abdul Aziz al-Saud (1876-1953), die de stichter is
van het huidige Saudische ko-
ninkrijk, heeft bepaald dat hij na zijn dood niet zou worden opgevolgd door zijn oudste zoon maar door zijn oudste broer, die
op zijn beurt moest worden op-
gevolgd door de op een na oudste broer van Saud en zo verder.

In Saudi-Arabië verloopt de erfopvolging dus via de lijn van de broers van de stichter van het koninkrijk. Alle Saudische vorsten tot op heden waren dus broers of halfbroers van de stichter Saud. Het grote probleem hierbij is dat alle nog overgebleven (half)broers en dús mogelijke troonpretendenten allemaal op hoge leeftijd zijn. Dit werd de afgelopen jaren pijnlijk duidelijk toen in oktober 2011 eerst kroonprins Sultan stierf op de leeftijd van 80 jaar. Na diens dood benoemde koning Abdullah, die zelf 89 jaar is, de 78-jarige prins Nayef tot nieuwe kroonprins, maar deze stierf in juni dit jaar.

De nog overgebleven kandidaten voor de Saudische troon zijn hoogbejaard, waarbij het de vraag is of zij nog genoeg aansluiting hebben met de huidige problematiek in het koninkrijk en in staat zijn hierop daadkrachtig te reageren. Bovendien is er een waar leger ontstaan van vele honderden Saudische prinsen die volgens bepaalde berichten ook in elkaar rivaliserende facties verdeeld zijn.

De wijze waarop in Saudi-Arabië de erfopvolging geregeld is, lijkt soms een tijdbom te leggen onder de stabiliteit van de monarchie en daarmee onder de stabiliteit van de hele regio.

De golf van onrust die de Arabische wereld de afgelopen periode overspoelde werd in belangrijke mate veroorzaakt door armoede, jeugdwerkeloosheid en het totale gebrek aan perspectief voor de jongere generatie op de arbeidsmarkt. Dit scenario blijkt ook in Saudi-Arabië aanwezig te zijn.

Bijna de helft van de Saudische bevolking is onder de achttien jaar en volgens officiële cijfers is 25 procent van de Saudiërs onder de dertig jaar werkloos. Toen de Saudische autoriteiten dit jaar een programma opzetten om werkloze Saudiërs tussen de 20 en 35 jaar een werkloosheidsuitkering te verstrekken, schreven 3,5 miljoen Saudiërs zich in. De verwachting lag op 500.000 inschrijvingen.

Een onrustige jeugdige bevolking is echter niet het enige probleem waar het koninkrijk mee worstelt. Een ander punt van zorg betreft de 2 miljoen sjiitische moslims die vooral in de Saudische olierijke oostelijke provincies wonen. De sjiieten klagen reeds decennia over stelselmatig doorgevoerde en religieus gemotiveerde discriminatie tegen hen door de Saudische autoriteiten. De revoluties in Tunesië en Egypte moedigden Saudische sjiieten aan om ook de straat op te gaan.

Sindsdien is het onrustig ge-
bleven in de oostelijke pro-
vincies. De Saudische autori-
teiten stellen dat Iran de Sau-
dische sjiieten gebruikt om het Saudische koninkrijk te ontwrichten. De Saudische autoriteiten lijken hiermee echter voorbij te gaan aan de legitieme eisen en klachten van de eigen bevolking.