Begin mei kondigde Bush aan boord van het vliegdekschip Abraham Lincoln het einde van de vijandelijkheden aan. Hij sprak toen van „een belangrijke overwinning in de strijd tegen het terrorisme.” Zondagavond gaf tij tijdens een televisietoespraak toe dat die strijd nog lang niet gestreden is en moeizamer en vooral kostbaarder wordt dan het Witte Huis had verwacht. Bush’ pleidooi voor internationale hulp betekent politiek een reuzenzwaai, na arrogante verklaringen in de afgelopen maanden dat de Verenigde Naties geen rol van betekenis zouden spelen in de wederopbouw van Irak.

Daarin speelde de irritatie mee over het verzet in de VN-Veiligheidsraad begin dit jaar tegen de geplande invasie van Irak door de VS en Groot-Brittannië. „Ik erken dat niet al onze bondgenoten akkoord gingen met onze beslissing, maar verschillen van mening van zondag mogen de huidige taken niet in de weg staan. De lidstaten van de VN hebben nu de verantwoordelijkheid om te helpen van Irak een vrij en democratisch land te maken”, aldus Bush.

Deze nederige knieval voor de internationale gemeenschap werd politiek echter niet ingevuld met ideeën over hoe Washington de verantwoordelijkheden in Irak met de rest van de wereld denkt te delen. Volgens Amerikaanse bronnen hoopt de regering op 15.000 tot 20.000 man extra buitenlandse troepen en 30 tot 50 miljard dollar aan financiële steun.

Verschillende leden van de VN-Veiligheidsraad hebben al laten doorschemeren dat de onderhandelingen in New York over een nieuwe VN-resolutie die de basis moet leggen voor een internationale troepenmacht in Irak, moeizaam verlopen. Knelpunten zijn onder meer vragen over de rol die de VN zouden kunnen spelen in de wederopbouw van Irak, plus denkbeelden over de overdracht van het gezag aan de Irakezen zelf. De Amerikanen lijken hier veel meer tijd voor te willen inruimen dan verschillende andere landen. President Bush maakte overigens duidelijk dat hij de problemen in Irak duidelijk onlosmakelijk verbonden ziet met de problematiek in het hele Midden-Oosten.

Irak steunde het internationale terrorisme. Dat was een van de redenen waarom hij tot een invasie besloot, zo verklaarde Bush. Hij herhaalde hiermee eerder geuite beschuldigingen door de regering die door de Amerikaanse inlichtingendiensten nooit zijn bevestigd. Ondanks het aanvankelijke succes van de invasie is Irak nu volgens de Amerikaanse president „het front in de oorlog tegen het terrorisme” geworden. „De uitkomst van deze strijd bepaalt of het Midden-Oosten een regio wordt van vrede en vooruitgang of een exporteur van geweld en terreur die meer mensenlevens zullen eisen in Amerika en in andere vrije landen”, aldus Bush. Hij benadrukte dat Washington „zal doen en zal uitgeven wat nodig is om dit te voorkomen.”

De timing van Bush’ toespraak is niet zonder betekenis. Tal van parlementariërs, zowel Democraten als Republikeinse partijgenoten, keerden van hun zomerreces naar Washington terug met vragen van hun kiezers over het verdere verloop van de oorlog in Irak -waar bijna dagelijks Amerikaanse militairen sneuvelen- en over de kosten van deze operatie gekoppeld aan zorgen over de economie. Vooral dit laatste is een belangrijk punt voor Bush, die volgend jaar herkozen wil worden.

Aan de vooravond van de tweede herdenking van de septemberaanslagen van 2001 -aanstaande donderdag- vraagt hij de Amerikanen om steun en geduld in zijn strijd tegen het terrorisme. Een strijd waarin een ruime meerderheid van de bevolking hem overigens nog steeds steunt.

Minder steun is er voor Bush’ algemene beleid. Volgens een opiniepeiling van het instituut Zogby zakte de waardering hiervoor tot 45 procent. Dit is een daling van 7 procent vergeleken bij een maand geleden en het absolute dieptepunt sinds zijn aantreden in januari 2001.

Politiek is de Republikein Bush vrijwel verzekerd van de extra steun die hij voor Irak vraagt. Prominente Democraten, zoals senator Joseph Biden, benadrukten dat een voortijdig terugtrekken van Amerikaanse troepen onmogelijk is. „Het wordt misschien erg, erg moeilijk, maar wij moeten de president die steun geven. Dat zijn wij aan onze militairen in Irak verplicht, ook al zal daardoor ons financieringstekort nog verder oplopen”, aldus Biden zondagavond na de rede van Bush.