Volgens het weerbureau hebben de zogenoemde supercells een rol gespeeld bij de plotsklapse overstroming in het Zuid-Limburgse Slenaken, op het festival in Steenwijkerwold en bij de windhoos die zondagavond in Putten op de Veluwe grote schade veroorzaakte. De komende dagen zijn dergelijke atmosferische storingen nog steeds mogelijk. Pas vanaf vrijdag lijkt het op grote hoogte stabieler te worden.

Wat is een wallcloud?

Die heet ook wel mesocycloon en ontstaat op grote hoogte. Het is een draaiende wolk, die vanuit alle richtingen lijkt te komen met een rotatiepunt aan de zuidoostpunt van de bui. Zo’n rotatiepunt kan uitzakken en een windhoos vormen, zoals Putten trof. Een wallcloud is een voorwaarde voor de vorming van de supercell.

Wat is een shelfcloud?

Een buienwolk die wordt gevormd door warme wind aan de voorzijde en koude lucht aan de achterkant van de wolk. De vorming van zo’n donkere wolkenkraag is te voelen aan de harde wind die vaak aan een fikse bui voorafgaat. Radarbeelden hebben aangetoond dat bij Steenwijkerwold wolkenvelden met grote snelheid aansloten bij de bui die er al aan kwam.

Wat is een supercell?

Een superzware bui die zijn eigen circulatie tot stand brengt, eenvoudig gezegd. De wallcloud gaat om zijn eigen as draaien. In de buienwolk is sprake van een daalstroom. Die kent iedereen, want dat zijn de windstoten die vlak voor een bui te voelen zijn. Minder vaak speelt een stijgstroom mee, die er voor zorgt dat wind naar de bui toe gaat waaien. Omdat er de afgelopen tijd weinig wind aan het aardoppervlak was, slaagde vrijwel elke bui er in om wind naar zich toe te trekken. Beide luchtstromen, in combinatie met zeer harde wind uit het zuidwesten op grote hoogte, zorgen voor de vorming van een supercell.

Hoe lang duurt zo’n supercell?

Zo’n enorme bui kan zichzelf lang in stand houden en zelfs uitgroeien tot een tornado. De bui die Steenwijkerwold trof, ontstond in de vroege middag aan de Frans-Belgische grens, zorgde voor pittige buien boven Zeeland, kwam over Amsterdam en trok tenslotte boven het warme IJsselmeerwater nog eens extra vocht aan, waarna boven land een ontlading volgde met veel onweer en neerslag.