Morsi wil grens Gaza het liefst open
CAÏRO – De Gazastrook wordt een van belangrijkste uitdagingen in het buitenlandbeleid van de nieuwe Egyptische president. Hij heeft beloofd de grens opnieuw open te stellen, maar kan zich nog geen drastische koerswijziging veroorloven.
„President Morsi weet dat Gaza nauw samenhangt met de relaties tussen zijn land en Israël en de VS”, verklaart Tarek Fahmi van het Nationale Centrum voor Midden-Oosten Studies in Caïro. „Hij weet best dat een unilaterale aanpassing van de status-quo aan de grens tussen Egypte en Gaza ernstige internationale repercussies zou hebben, waar Egypte momenteel niet op voorbereid is.”
Het regime van president Mubarak liet de grens met Gaza in 2007 sluiten. In mei vorig jaar kwam er onder publieke druk een kleine verlichting. Een beperkt aantal reizigers uit de Gazastrook mocht Egypte binnen via Rafah. De grens bleef echter dicht voor commercie. De aanvoer van de voeding, brandstof en cement bleef via ondergrondse tunnels verlopen.
In de maanden na de Egyptische opstand vorig jaar was het volledig openstellen van de grensovergang een van de politieke eisen van een aantal revolutionaire groepen. Maar toen stak de onrust de kop weer op en belandde het onderwerp Gaza op een lager pitje.
Met Morsi staat de kwestie opnieuw in de belangstelling. De president behoort tot de moslimbroederschap, die banden heeft met de Palestijnse beweging Hamas. Vlak voor zijn verkiezing in juni zei hij dat „de tijd rijp is om de grens in Rafah open te stellen, 24 uur per dag, het hele jaar door.”
Recente verklaringen van Hamas, dat sinds 2007 in de Gazastrook aan de macht is, wijzen erop dat er verandering op komst is. Vlak na Morsi’s aantreden zei Hamasleider Khaled Meshaal er alle vertrouwen in te hebben dat „de nieuwe Egyptische president de grens zal openen om een einde te maken aan de commerciële belegering van de strook.” Eind vorige week zei Hamas dat het het met Morsi eens zou zijn geworden over een grensopening van twaalf uur per dag.
Maar gezien het Israëlische en het Amerikaanse verzet tegen alles wat de druk op Hamas zou verlichten, menen sommige analisten dat Morsi zeer geleidelijk te werk zal gaan. „Morsi kan ook tegenspraak verwachten van de Egyptische veiligheidsdiensten, die de grens met Gaza als een veiligheidskwestie zien. Daarover hebben zij zeggenschap, en niet de president”, meent Fahmi.
Fahmi voorspelt dat Morsi uiteindelijk ook met andere betrokken partijen, meer bepaald Israël en de Palestijnse Autoriteit, zal bekijken of de grens open kan worden gesteld voor commercieel verkeer. „Hij zal geen drastische ingrepen doen op korte termijn, nu Egypte te maken heeft met verschillende binnenlandse en politieke crises.”
