Abbas geeft Israël schuld van crisis in vredesproces
De Palestijnse premier Mahmoud Abbas heeft Israël de schuld gegeven van de crisis in het vredeproces. In een toespraak voor het Palestijnse parlement zei hij donderdagochtend dat Israël het bestand heeft opgeblazen dat militante Palestijnse bewegingen hadden afgekondigd omdat de regering–Sharon er niet gelukkig mee was. Hij stelde dat het geweld weer oplaaide toen Israël besloot Palestijnse militanten te elimineren.
Abbas, die in het parlement verantwoording af moest leggen voor zijn eerste honderd dagen als premier, heeft het parlement gevraagd steun in hem uit te spreken of anders zijn mandaat in te trekken. Daarmee lijkt hij in tegenstelling tot de verwachtingen wel de zaak op scherp te zetten en impliciet de vertrouwensvraag te stellen. Dat het donderdag tot een stemming over de vertrouwenskwestie zou komen, leek aan het eind van de ochtend niet waarschijnlijk. Vooraanstaande parlementsleden zeiden tegen de Israëlische legerradio dat dat niet het geval zou zijn en dat het parlement volgende week opnieuw bijeenkomt als iedereen de gelegenheid heeft gehad de toespraak van Abbas zorgvuldig door te nemen.
Abbas vroeg de opstellers van de ’routekaart’ voor vrede in het Midden–Oosten meer inspanningen te leveren om het vredesplan erdoor te krijgen. „Wij geloven dat het kwartet – de VS, de VN, de EU en Rusland – meer zijn best moet doen om de situatie te redden en het plan weer tot leven te wekken." De routekaart werd in juni gepresenteerd, maar is op de achtergrond geraakt door de bomaanslag in Jeruzalem in augustus.
Abbas liet weten dat hij in ieder geval weer uitvoering wil geven aan de routekaart. Arafat had dinsdag gezegd de routekaart als ’dood’ te bestempelen gezien het Israëlische geweld.
In zijn toespraak ging Abbas ook in op de spanningen tussen hem en de Palestijnse president Arafat, die de laatste dagen sterk zijn opgelopen. Hij zei dat er sprake was van een ’storing’ tussen enkele autoriteiten en dat die moet worden aangepakt, maar dat die onenigheid geen stimulans moet zijn voor een toespitsing van meningsverschillen die ’persoonlijke agenda’s’ welkom zou zijn. Hij vroeg de Verenigde Staten Arafat niet langer te isoleren. Abbas stelde dat Arafat „de wettige president van de Palestijnen" is.
Van Abbas is geen harde aanpak van militante groeperingen te verwachten, zo maakte hij duidelijk. Hij geeft er de voorkeur aan de gesprekken met de radicale groeperingen voort te zetten in plaats van een campagne te organiseren voor hun ontwapening zoals Israël wil. Eerder had hij al gezegd dat een keiharde aanpak een te groot risico vormt omdat die zou kunnen leiden tot een burgeroorlog. Hij drong er bij de Palestijnen op aan één nationaal front te handhaven.
De voormalige Palestijnse hoofdonderhandelaar Saeb Erekat keert terug in zijn voormalige functie. Hij kondigde zelf donderdagochtend aan dat Abbas zijn benoeming nog donderdag bekend zal maken.
Abbas en Arafat hebben volgens de Israëlische krant Haaretz eerder deze week overeenstemming bereikt over de benoeming, ondanks hun heftige verschil van mening over de veiligheidsdiensten.
Erekat wordt beschouwd als een belangrijke steunpilaar en vertrouwenspersoon van Arafat. Het is bekend dat hij niet erg veel op heeft met Abbas. Abbas benoemde Erekat uiteindelijk op aandringen van Arafat in zijn kabinet als minister, in welke functie hij belast was met de onderhandelingen met Israël. Hij ontsloeg hem echter enkele weken geleden. Daarop benoemde Arafat Erekat als hoofdonderhandelaar voor de PLO.