Wie gaat er naar Irak?
Irak heeft zijn regeringsraad. De 25 ministers traden aan op basis van religieuze en etnische afkomst. Er is zelfs een Assyrische christen bij. De regering vormt min of meer een afspiegeling van de bevolking. De meerderheid van het kabinet bestaat nu al uit sjiieten. Het is de vraag of dat zo gelukkig is. Zoiets leidt in islamitische landen doorgaans niet tot respect voor alle bevolkingsgroepen, maar tot druk op minderheden. Een regering is echter een must. Er moet iets gebeuren. Het prestige van Bush is in en buiten Irak danig gekwetst.De president van de Verenigde Staten is zover dat hij bijstand accepteert van de VN. Hij moet wel. De voortdurende problemen rond de veiligheid dwongen Washington ertoe. De aanslagen blijken niet te stoppen. De kosten in verband met de aanwezigheid van Amerikaanse soldaten in Irak rijzen de pan uit. De wederopbouw moet vorm krijgen. De VS hebben zich aan deze oorlog grondig vertild.
Amerika vraagt de Verenigde Naties een resolutie aan te nemen die voorziet in een internationale troepenmacht. Het is ook de bedoeling dat de VN het nieuwe kabinet gaan vertellen dat het een grondwet moet voorbereiden. En verkiezingen. Op dit moment opereren de ministers onder Amerikaanse verantwoordelijkheid en controle. Pas geleidelijk zal er sprake zijn van de overdracht van bevoegdheden. Dan moet er eerst nagedacht zijn over nieuwe structuren. Een beetje merkwaardig is dat de ministers reeds zijn benoemd. Van een regeerakkoord lijkt geen sprake te zijn. In hoeverre valt dan te meten of bestuurders voldoende deskundig zijn?
Er zullen wel heethoofden zijn die zeuren over traagheid. Wellicht klagen zij dat de Verenigde Staten bevoogdend bezig zijn en dat ze de Irakezen meer ruimte moeten geven. Moeten de Amerikaanse troepen dan soms het land verlaten? Of gaan de Irakezen hen commanderen? Dan zou de chaos compleet zijn. De situatie is nu eenmaal niet anders. Alleen degene die voldoende ordelijke, geleide en beheersbare soldaten heeft, kan er momenteel op bogen in Irak nog een beetje rust en veiligheid te waarborgen. Dat is Amerika.
Het is verstandig van Bush een VN-resolutie te vragen om de wederopbouw op poten te zetten. Het betekent dat de verantwoordelijkheid niet meer alleen bij de VS ligt. De Amerikanen zijn laat met hun vraag om hulp. Dat is begrijpelijk. Een aantal VN-landen voelde destijds niets voor oorlog. Het is ondertussen te hopen dat de internationale organisatie niet aandringt op democratische verkiezingen zonder meer. Die zullen een goed klimaat scheppen voor de sjiieten. Christenen daarentegen krijgen het dan stellig moeilijk.
Voorlopig is eerst de grote vraag hoeveel verantwoordelijkheid de Amerikanen bereid zijn af te staan aan de VN. En of de VN werkelijk iets willen en kunnen doen. Frankrijk en Duitsland wilden hun handen van meet af aan al niet in het wespennest steken. Zij zijn bovendien nogal druk met troepen in Afrika, Afghanistan en op de Balkan. Turkije, India en Pakistan zouden mogelijk kunnen fungeren als leverancier van vredessoldaten. Maar kan het inzetten van deze mensen in Irak niet tot nieuwe problemen leiden? De moslims uit die landen koesteren immers vaak meer dan slechts een objectieve betrokkenheid.
Er moet iets gebeuren. Of de VS moeten meer troepen sturen die het karwei gaan afmaken, óf de VN zenden een vredesmacht. Want het staat vast dat de situatie in Irak op dit moment nauwelijks beheersbaar is. Veiligheid is een eerste vereiste voor de wederopbouw van het land. Als kleinere groepen van militante moslims de macht grijpen, kan dat erg onplezierig zijn. De nog steeds levende vraag waar de verborgen chemische en biologische wapens zijn, kan dan op een onplezierige manier worden beantwoord.