„Romney heeft gevoel bij Israël”
JERUZALEM – De Amerikaanse Republikeinse presidentskandidaat, Mitt Romney, brengt vanaf zaterdag een bezoek Israël en de Palestijnse gebieden. Het is moeilijk te zeggen wat zijn beleid tegenover Israël zal zijn, als hij de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november wint.
Dat zegt prof. Eytan Gilboa van de Bar Ilanuniversiteit in Ramat. Gilboa is deskundige op het gebied van de relaties tussen Israël en de Verenigde Staten. Romney arriveert zaterdagavond in Israël voor ontmoetingen met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en president Shimon Peres. In Ramallah zal hij spreken met de Palestijnse premier Salam Fayyad.
Gilboa zegt dat het moeilijk te voorspellen is wie de verkiezingen in de VS gaat winnen. Opiniepeilingen geven Obama een lichte voorsprong, maar de komende maanden kan er nog veel veranderen. „Een belangrijke dag is 20 oktober, want dan zullen de economische resultaten over het derde kwartaal bekendgemaakt worden. Als die goed zijn, zal Obama waarschijnlijk winnen. Als ze tegenvallen, heeft Romney een voorsprong.”
Romney heeft zich in het verleden krachtig voor Israël uitgesproken – en tegen de Palestijnen. „Israëliërs zouden blij zijn met een tweestatenoplossing”, zei Romney in januari tijdens een door de nieuwszender CNN gesponsord debat. „Het zijn de Palestijnen die geen tweestatenoplossing willen. Ze willen de staat Israël vernietigen.”
Ook beschuldigde hij er Obama van Israël „onder de bus” te hebben gegooid door de grenzen van 1967 te noemen als het startpunt van onderhandelingen. In 1967 veroverde Israël de Westelijke Jordaanoever. Palestijnen willen daar en in de Gazastrook een eigen staat oprichten.
Gilboa denkt echter dat de retoriek die tijdens de campagne wordt gebruikt met een flinke korrel zout moet worden genomen. „Romney zei bijvoorbeeld dat hij harder tegen Iran zal optreden en zal voorkomen dat Iran een macht wordt met nucleaire wapens. Maar het is onduidelijk hoe hij dat denkt te doen.”
Volgens Gilboa zal het Romney, als hij wint, minstens een paar maanden kosten om zijn positie te bepalen. „Hij kent Washington niet, want hij was gouverneur in Massachusetts. Jimmy Carter plaatste het Midden-Oosten boven aan zijn internationale agenda. Toch kostte het hem zes maanden om beleid te ontwikkelen.”
Als het om Amerikaanse presidenten en Israël gaat, spelen twee factoren een rol: belangen en gevoelens. Bij sommigen spelen alleen belangen een rol, bij anderen ook de emotionele band. Bush sr., Eisenhower en Nixon hadden geen speciale gevoelens voor Israël. „Ook Obama heeft die niet”, aldus Gilboa. „Truman, Reagan, Clinton en Bush junior hadden die wel. Ik geloof dat Romney dat soort gevoelens ook heeft in zijn benadering van Israël.”
Als de Amerikanen opnieuw voor Barack Obama kiezen, zal hij zeker nieuwe pogingen ondernemen vrede te stichten tussen Israël en de Palestijnen. Obama vindt volgens Gilboa dat Netanyahu niet voldoende inschikkelijk is geweest.
Gilboa: „Als Obama geen vooruitgang kan boeken op het gebied van de binnenlandse economische problemen, is de enige mogelijkheid om zijn handtekening op de geschiedenis te zetten op buitenlands gebied. Ik denk dat Obama in een tweede termijn zeer actief zal worden op het gebied van Israël en de Israëlisch-Palestijnse onderhandelingen.”
