De situatie in Irak stelt Washington voor moeilijke keuzes. Het aantal doden en gewonden onder Amerikaanse militairen blijft gestaag stijgen en datzelfde geldt voor de ramingen van de kosten van de Iraakse wederopbouw. Volgens de begrotingscommissie van het Congres gaat alleen de Iraakse bezetting Washington jaarlijks al tussen de 8 en 29 miljard dollar kosten.

De commissie gaat daarbij uit van een kleinere Amerikaanse troepenmacht van 38.000 tot 64.000 man. De Amerikanen hebben momenteel 139.000 man in Irak. Reducering van het aantal troepen is volgens de begrotingscommissie niet alleen nodig om een stijgend financieringstekort te vermijden, maar ook omdat Amerika momenteel zo veel troepen in Irak en in Afghanistan heeft geconcentreerd dat het daarom bij crises elders ter wereld niet meer effectief kan optreden.

Door de militaire operaties in Irak bij de VN onder te brengen hoopt de regering Bush op substantiële bijdragen aan troepen van bijvoorbeeld landen als India, Pakistan en Turkije. Verder rekent men erop dat de internationale gemeenschap dan ook meer bereid zal zijn om financieel bij te dragen aan de wederopbouw van Irak. De kosten voor de wederopbouw lopen volgens de Amerikaanse vertegenwoordiger in Irak Paul Bremer de komende jaren op tot „tientallen miljarden dollars” per jaar.

De grote vraag blijft voorlopig echter hoeveel verantwoordelijkheid de Amerikanen bereid zijn aan de VN af te staan. Minister van Defensie Donald Rumsfeld verzet zich fervent tegen een internationale troepenmacht onder commando van de VN, ook al zou de hoogste militair een Amerikaanse generaal zijn. Ook vice-president Dick Cheney ziet weinig heil in een grotere rol voor de VN. Landen als Frankrijk en Rusland -net als de VS permanente leden van de VN-Veiligheidsraad- benadrukken echter dat het delen van de militaire en financiële lasten in Irak alleen mogelijk is als ook de verantwoordelijkheden worden gedeeld.

„Wanneer de wederopbouw van Irak onder auspiciën van de VN geplaatst wordt, kan meer medewerking verwacht worden van landen als Frankrijk, Duitsland en Rusland die zich tegen de Amerikaans-Britse invasie verzetten. Men mag dan ook ruimere financiële bijdragen voor de wederopbouw verwachten, omdat een stabiel Irak in ieders belang is. Bovendien kan in dat geval ook de overdracht van het bestuur aan de Irakezen worden versneld”, aldus VN-ambassadeur van Mexico Adolfo Aguilar Zinser dinsdag. Mexico is momenteel een van de leden van de Veiligheidsraad.

Nu het Amerikaans Congres van zomerreces naar Washington terugkeert, staat Irak hoog op de politieke agenda. De prominente Republikeinse senator John McCain wil van de regering „nu eindelijk weten” wat de operaties in Irak tot nu toe hebben gekost en wat zij verder gaan kosten. Bush’ enorme belastingverlagingen hebben een record financieringstekort gecreëerd. Dat gat wordt volgens McCain alleen maar groter zolang Washington in Irak geen buitenlandse hulp krijgt.

Ook de Democratische oppositie wordt steeds kritischer ten aanzien van Bush’ Irak-beleid. Een van die critici is senator John Kerry, die dinsdag formeel aankondigde mee te dingen naar de Democratische presidentskandidatuur volgend jaar. Irak wordt hiermee steeds meer een binnenlands politiek onderwerp in het komende verkiezingsjaar. Die binnenlandse druk dwingt Bush -die volgend jaar herkozen wil worden- mogelijk tot internationale concessies.